با تغییر دما و سرد شدن هوا، می‌بایست سیستم تاسیساتی موتورخانه سرویس سالانه شود و نسبت به راه‌اندازی مناسب آن اقدامات لازم انجام شود. تغییر فصل موتورخانه موضوع مهمی است که سبب میشود تا از عملکرد موتورخانه به خصوص در فصول سرد سال اطمینان خاطر پیدا نماییم.
تغییر دما به دنبال تغییر فصل، تغییر در عملکرد اجزای موتورخانه را به دنبال دارد. به همین دلیل باید راهکارهایی را پیش گرفت تا اثرات تغییر فصل، تاثیری بر راندمان کاری موتورخانه و اجزای آن نداشته باشد. همچنین تغیرات دما در طول روز نوساناتی را در دمای داخل ساختمان‌ها ایجاد میکند و اگر اجزای موتورخانه نامناسب بوده و سرویس نشده باشند، آسایش ساکنین را مختل میکند. همچنین این موضوع سبب اتلاف انرژی و سوخت گران مایه ما میشود.
همچنین پیشنهاد می کنیم این مطلب را نیز بخوانید: سرویس و نگهداری تاسیسات ساختمان
تغییر فصل موتورخانه باتوجه به هر فصلی متفاوت است. در این مقاله سعی داریم به شما تنظیم دمای موتورخانه و سرویس کردن موتورخانه در جهت جلوگیری از اتلاف انرژی را آموزش دهیم. همچنین در رابطه با نحوه هوشمندسازی موتورخانه‌ها، و مزایا و معایب موتورخانه هوشمند صحبت می‌کنیم.
نحوه سرویس کردن موتورخانه در فصول مختلف
به طور کلی در هنگام تغییر فصل می بایست راهکارهای زیر را انجام داد. مسلما سرویس کردن دستگاه‌ها و تعمیر دوره‌ای در تغییر فصل موتورخانه‌ها هزینه کمتری از تعمیرات اساسی و تغییر قطعات به همراه خواهد داشت.
- منابع آب، منبع انبساط باز، لوله‌ها و دیگ را عایق‌کاری کنیم. این عایق باید به اندازه ۵ سانتی متر از پشم سنگ یا شیشه باشد.
- منبع کویلی و مخزن منابع را اسیدشویی کنید.
- از جداره داخلی دیگ و پره‌های چدنی دیگ دوده‌ها را پاک کنید.
- نازل مشعل گازسوز را تمیزکاری کنید.
- کنترل و تعویض ترموستات‌های گرمایشی و تنظیم دمای آن به طوری که دمای پمپ به صورت پیوسته ۵ درجه سانتی گراد از دمای تنظیم شده برای ترموستات دیگ حرارت مرکزی بیشتر باشد.
ارائه خدمات حرفه ای تعمیر و نگهداری موتورخانه
نکاتی که در رابطه با تغییر فصل موتورخانه باید بدانید
پمپ سیرکوله اصلی آب شوفاژ یا فن کویل در فصل زمستان، از منبع تولید آب گرم که دیگ است تغذیه میکند، بنابراین می‌بایست پمپ سیرکوله خطی مجزایی را در مسیر جریان آب نصب کرد. این کار سبب میشود تا در فصول گرم سال، از پمپ سیرکوله اصلی آب شوفاژ یا فن کویل استفاده شود.
شاید برای شما پیش آمده باشد که در فصول سرد سال، فن کویل ها یا شوفاژهای خانه سرد یا ولرم شده باشند و سرمای زیادی به خانه شما راه پیدا کرده است. این موضوع به دلیل سرد بودن هوا و افزایش درخواست بیش از اندازه تقاضای گاز طبیعی است و سبب شده است که فشار گاز شبکه شهری افت کند. در پی این موضوع شعله مشعل، به صورت اتوماتیک خاموش میشود. اگر با این مورد مواجه شدید، به موتورخانه رفته، دکمه ریست رله فشار دهید. با این کار مشعل به صورت اتوماتیک، روشن میشود و مجدد گرم خواهد شد.
تغییر فصل موتورخانه از فصل سرد به گرم
- سرویس موتورخانه در زمان تنطیم سیستم گرمایشی نیاز است.
- دمای ترموستات دیگ حرارت مرکزی در فصل پاییز می‌بایست بین ۵۰ تا ۶۵ درجه سانتی گراد و در فصل زمستان بین ۶۵ تا ۸۰ درجه سانتی گراد باشد.
- منابع دو جداره و منابع کویلی در هنگام راه اندازی سیسم گرمایشی باید سرویس شوند.
- در صورت داشتن چیلر، شیر فلکه های رفت و برگشت چیلر به کلکتور مشترک بسته شود.
- شیر رفت و برگشت آب گرم از دیگ به سمت شوفاژها یا فن کویل باز شود.
تغییر فصل موتورخانه از فصل گرم به سرد
در فصل گرم سال دیگر نیازی به گرم شدن رادیاتورها یا فن کویل نیست و به منظور کاهش هزینه‌ها، کاهش استهلاک موتورخانه و همچنین کاهش مصرف انرژی، باید تغییر دمای موتورخانه به صورت تابستانی داشته باشیم. برای این کار باید موارد زیر را انجام دهیم:
- شیر فلکه رفت آب گرم از دیگ به سمت پمپ شوفاژ یا فن کویل بسته شود.
- پمپ شوفاژ موتوخانه به طور کلی خاموش شود.
- شیر فلکه رفت چیلر به ساختمان باز شود.
- تنها برای گرم کردن آب مصرفی پمپ منبع کویل دار روشن شود.
تغییر فصل موتورخانه در صورت استفاده از چیلرها
برای تغییر فصل موتورخانه از زمستان به تابستان، خصوصاً زمانی که از چیلر خانگی یا حتی چیلر صنعتی برای سرمایش استفاده می‌کنید، باید مراحلی به دقت انجام شوند تا سیستم به درستی از حالت گرمایشی به سرمایشی منتقل شود. این فرآیند به تنظیم درست تجهیزات اصلی از جمله کلکتور، پمپ‌ها و چیلر وابسته است. در ادامه، مراحل کامل تغییر درجه شوفاژخانه در زمستان با چیلر توضیح داده شده است:
۱. باز کردن شیرهای کلکتور سرمایشی
یکی از گام‌های اصلی در تغییر درجه موتورخانه در زمستان، باز کردن شیرهای کلکتور سرمایشی است. این اقدام جریان آب سرد تولیدشده توسط چیلر را به سیستم سرمایشی، مانند فن‌کوئل‌ها، هدایت میکند و اجازه می‌دهد دمای سیستم به تدریج کاهش یافته و به حالت مناسب برای تابستان برسد.
۲. روشن کردن پمپ‌های کلکتور سرمایشی
پس از باز کردن شیرهای کلکتور سرمایشی، پمپ‌های مربوطه باید روشن شوند. این پمپ‌ها برای گردش آب سرد در سیستم حیاتی هستند.
۳. اقدامات لازم برای کلکتور مشترک در فن‌کوئل‌ها
در صورتی که کلکتور فن‌کوئل به صورت مشترک برای گرمایش و سرمایش طراحی شده باشد، تغییرات فصل موتورخانه از زمستان به تابستان نیازمند مراحل زیر است:
• بستن شیرهای ورودی از دیگ به سمت کلکتور فن‌کوئل
• باز کردن شیرهای رفت و برگشت از سمت چیلر
۴. سرویس سالیانه چیلر پیش از راه‌اندازی
قبل از روشن کردن چیلر، انجام سرویس و نگهداری موتورخانه به صورت سالیانه ضروری است. سرویس چیلر شامل بررسی قطعات داخلی، اطمینان از عملکرد صحیح کمپرسور، تمیز کردن کندانسور و اواپراتور و بررسی نشتی‌های احتمالی است.
۵. بررسی تنظیمات قبلی موتورخانه
در زمستان، معمولاً درجه موتورخانه و دمای شوفاژخانه در زمستان به گونه‌ای تنظیم می‌شوند که گرمای موردنیاز برای ساختمان تأمین شود. با تغییر فصل به تابستان، باید این تنظیمات بررسی و بهینه شوند تا از عملکرد بهینه سیستم سرمایشی اطمینان حاصل گردد.
دلایل اهمیت تغییر فصل موتورخانه از زمستان به تابستان
تغییر فصل موتورخانه از زمستان به تابستان، فرایندی حیاتی برای بهینه‌سازی عملکرد سیستمهای گرمایشی و سرمایشی ساختمان است. این تغییرات نه‌تنها به حفظ کارایی تجهیزات کمک میکند، بلکه نقش مهمی در صرفه‌جویی در مصرف انرژی و افزایش عمر مفید سیستم ایفا می‌نماید. در ادامه، دلایل اهمیت این اقدام توضیح داده شده است.
۱. تنظیم سیستم برای عملکرد بهینه در تابستان
یکی از دلایل کلیدی تغییرات فصل موتورخانه، تطبیق تجهیزات با نیازهای دمایی جدید است. در زمستان، درجه موتورخانه در زمستان به گونه‌ای تنظیم میشود که آب گرم کافی برای گرمایش ساختمان تأمین شود. اما در تابستان، این تنظیمات دیگر ضروری نیست و باید سیستم به حالت سرمایشی تغییر یابد. این تغییر شامل خاموش کردن دیگ‌های بخار و آماده‌سازی چیلرها برای تولید آب سرد است.
۲. کاهش مصرف انرژی و هزینه‌ها
اگر تنظیمات موتورخانه به موقع تغییر نکند، سیستم گرمایشی ممکن است همچنان فعال باشد و انرژی زیادی مصرف کند. این موضوع می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های سوخت و انرژی شود. تغییر به تنظیمات مناسب تابستانی از مصرف غیرضروری سوخت جلوگیری کرده و به بهینه‌سازی مصرف انرژی کمک میکند.
۳. افزایش عمر مفید تجهیزات موتورخانه
سرویس و تغییر تنظیمات تاسیسات ساختمان در ابتدای فصل جدید، از استهلاک و خرابی‌های زودرس جلوگیری میکند. در فرآیند تغییر فصل، سیستمهای سرمایشی و گرمایشی بررسی و سرویس می‌شوند و هرگونه نقص احتمالی شناسایی و رفع میشود. این اقدام باعث میشود تجهیزات در طول فصل تابستان با راندمان مطلوب کار کنند.
۴. تامین آسایش حرارتی پایدار
یکی از اهداف اصلی موتورخانه، تأمین دمای مطلوب برای ساختمان است. در زمستان، درجه شوفاژخانه در زمستان به گونه‌ای تنظیم میشود که گرمای مناسب فراهم گردد. اما در تابستان، نیاز به خنک‌سازی محیط است و عدم تغییر تنظیمات موتورخانه می‌تواند باعث کاهش آسایش حرارتی ساکنین شود.
بررسی مهم‌ترین اقدامات عمومی تغییر دمای شوفاژخانه در زمستان
تنظیم و تغییر فصل موتورخانه از زمستان به تابستان از جمله مهم‌ترین اقداماتی است که برای اطمینان از عملکرد بهینه موتورخانه و تأمین گرمای مناسب ساختمان انجام میشود. در این فرآیند، باید مجموعه‌ای از اقدامات عمومی و اساسی انجام شود که هم ایمنی تجهیزات و هم آسایش حرارتی ساکنین را تضمین کند:
عایق‌بندی تجهیزات موتورخانه
سلامت عایق‌بندی تجهیزات از اولین مراحل سرویس موتورخانه است. اطمینان از عایق‌بندی مناسب باعث میشود که هدررفت گرما به حداقل برسد و دمای شوفاژخانه در زمستان در محدوده مطلوب باقی بماند.
سرویس مخازن و سیستمهای گرمایشی
برای بهینه‌سازی عملکرد سیستم، مخازن آب، سختی‌گیرها و منابع کویلی باید اسیدشویی شوند تا رسوبات و آلاینده‌های ته‌نشین شده حذف گردند. این کار کمک میکند تا درجه موتورخانه در زمستان به صورت یکنواخت تنظیم و از کاهش راندمان جلوگیری شود.
بررسی کیفیت احتراق و مصرف سوخت
یکی از اقدامات مهم، ارزیابی کیفیت احتراق مشعل‌ها و میزان سوخت مصرفی آن‌هاست. تنظیم دقیق مشعل‌ها تضمین میکند که مصرف انرژی بهینه باشد و همچنین درجه شوفاژخانه در زمستان بدون نوسان حفظ شود.
بررسی و تنظیم ترموستات‌ها
ترموستات‌های گرمایشی نقش کلیدی در کنترل دمای شوفاژخانه در زمستان دارند. این ترموستات‌ها باید بازبینی و در صورت لزوم تنظیم شوند تا دمای آب گرم به‌طور دقیق کنترل شود. تنظیم صحیح ترموستات‌ها تأثیر مستقیمی بر آسایش حرارتی ساکنین دارد.
ارزیابی سیستمهای برقی و تابلو برق
سیستمهای برقی موتورخانه، به ویژه تابلوهای برق، باید برای اطمینان از عملکرد صحیح بررسی شوند. این اقدام به جلوگیری از هرگونه اختلال در تغییرات فصل موتورخانه از زمستان به تابستان کمک میکند.
بازرسی دودکش و خروجی آلاینده‌ها
دودکش موتورخانه باید از نظر خروج آلاینده‌های مضر بررسی شود. وجود آلاینده‌های غیرمجاز می‌تواند نه‌تنها به محیط زیست آسیب برساند بلکه باعث کاهش راندمان موتورخانه نیز شود.
سیستم کنترل موتورخانه هوشمند
موتورخانه‌های نسل جدید به سنسورها و عملگرهایی مجهز هستند که مصرف انرژی را کاهش می‌دهند و سطح آسایش ساکنین را به صورت خودکار بالا می‌برند. این نوع موتورخانه‌ها با موتورخانه سنتی تفاوت‌هایی دارند که به بررسی این تفاوت‌ها در زیر اشاره شده است.
منابع اصلی مصرف انرژی در موتورخانه چیلر و بویلر نام دارند. چیلرها از انرژی برق و بویلرها از انرژی گاز طبیعی استفاده می‌کنند. آب موجود در چیلرها سرد و آب موجود در بویلرها گرم است و این آب‌ها با استفاده از پمپ‌ها به قسمت‌های مصرف کننده می‌روند. این قسمت‌ها شامل هواسازها و فن کویل‌ها در جهت گرمایش و سرمایش ساختمان، و آبگرم‌کن‌ها در جهت مصارف شست و شو است. در موتورخانه سنتی و غیر هوشمند، کنترل دمای آب خروجی توسط ترموستات‌ها و به صورت دستی از این دستگاه‌ها انجام میشود. در این نوع موتورخانه‌ها دمای آب گرم و آب سرد خارج شده از دستگاه همواره ثابت است.
استفاده از موتورخانه هوشمند، در جهت کنترل موتورخانه، به کنترل در تغییر فصل موتورخانه در طول سال می‌پردازد. در حال حاظر موتورخانه سنتی یا غیر هوشمند به تنظیمات دستی برای ترموستات دیگ و پمپ‌ها نیاز دارد و قابلیت کنترل تجهیزات و آماده باش در صورت بروز حادثه‌ای را ندارند. این محدودیت‌ها کارایی کنترل تجهیزات را پایین می‌آورد. بنابراین راه‌اندازی و استفاده از موتورخانه هوشمند کارایی بسیاری خواهد داشت.
با تست کردن سیستم موتورخانه هوشمند، در جهت کنترل دما در تغییر فصل موتورخانه، به نتایجی کاربردی رسیده و اجزای موتورخانه‌ها همچون پمپ‌ها ومشعل‌ها به درستی کنترل می‌شوند. از مصرف بیهوده سوخت جلوگیری میکند و محدوده دمایی مناسب ساکنین واحدها را محیا میکند. علاوه‌بر مزایای ذکر شده، میزات استهلاک و هزینه‌های کلانی که باید برای موتورخانه‌ها پرداخت شود، همچون هزینه سرویس، تعمیر و نگهداری موتورخانه را کاهش می‌دهد.
سیستم موتورخانه هوشمند، هر لحظه به شناسایی اطلاعات حرارتی، در اجزای مختلف ساختمان می‌رسد و آن‌ها را شناسایی میکند. این سیستم شرایط مطلوب دمایی را در فصل گرم و سرد سال محیا میکند.
بیشتر بخوانید : راه اندازی سیستم گرمایش مرکزی موتورخانه
جهت جلوگیری از هدر رفتن گرمای موتورخانه در تغییرات فصلی چه راهکارهایی پیشنهاد میشود؟
تغییر فصل موتورخانه از زمستان به تابستان و برعکس، مستلزم اتخاذ راهکارهایی است که بتوانند از هدررفت گرما جلوگیری کرده و عملکرد بهینه سیستم گرمایشی را تضمین کنند. در ادامه، این راهکارها را بررسی می‌کنیم:
۱. عایق‌بندی تجهیزات و لوله‌ها
عایق‌بندی دیگ، مخازن آب گرم، منابع انبساط و لوله‌های موتورخانه با استفاده از عایق‌هایی مانند پشم سنگ حداقل به ضخامت ۵ سانتی‌متر، به کاهش هدررفت حرارت کمک میکند. این اقدام به حفظ دمای شوفاژخانه در زمستان و کاهش مصرف انرژی کمک شایانی میکند.
۲. تنظیم و سرویس ترموستات‌ها
تنظیم صحیح دمای ترموستات دیگ و پمپ سیرکولاتور، از ضروریات است. برای مثال، درجه موتورخانه در زمستان باید بین ۷۰ تا ۸۰ درجه سانتی‌گراد باشد. همچنین ترموستات پمپ باید حدود ۵ درجه بالاتر از دمای تنظیمی ترموستات دیگ تنظیم شود تا عملکرد گرمایشی بهینه حفظ شود.
۳. سرویس و اسیدشویی تجهیزات
برای جلوگیری از کاهش راندمان و افزایش انتقال حرارت، جداره داخلی دیگ، پره‌های چدنی و مخازن آب گرم باید اسیدشویی شوند. این اقدامات به افزایش راندمان و تثبیت درجه شوفاژخانه در زمستان کمک میکند.
۴. تعمیر و نگهداری پمپ‌های سیرکوله
یکی از عوامل هدررفت گرما، عملکرد نامناسب پمپ‌های سیرکوله است. پمپ‌ها باید به طور منظم سرویس و روغن‌کاری شوند و در صورت خرابی، تعویض گردند. همچنین در فصول سرد، نصب پمپ سیرکوله خطی جداگانه برای آب رفت و برگشت بین دیگ و منابع آب گرم، ضروری است.
۵. تمیزکاری دودکش‌ها و مشعل‌ها
دوده‌زدایی از دودکش‌ها و نازل مشعل‌های گازسوز، باعث بهبود کیفیت احتراق و جلوگیری از هدررفت انرژی میشود. این اقدام نقش مهمی درحفظ راندمان گرمایشی موتورخانه دارد.
۶. بازرسی سیستمهای گرمایشی و عایق‌ها
بازرسی و نگهداری دوره‌ای اجزای سیستم گرمایشی، از جمله منابع دوجداره و کویلی، به‌همراه بررسی عایق‌های بیرونی، به جلوگیری از نشت حرارتی کمک میکند. این بازرسی‌ها، مخصوصاً در فصل زمستان، به تثبیت دمای شوفاژخانه در زمستان کمک میکند.
مزایای استفاده از سیستمهای موتورخانه هوشمند
- گرمایش را از مبدا اصلی تولید گرما کنترل میکند.
- این نوع از سیستمهای هوشمند، بر اساس شرایط اقلیمی و بومی هر منطقه و متناسب با مصرف انرژی مردمان آن منظقه خاص جغرافیایی طراحی و تنظیم میشود.
- در هزینه‌های مصرف سوخت صرفه جویی میکند و تا ۴۰ درصد از مصرف سوخت در ساختمان‌های غیر مسکونی و تا ۱۵ درصد از مصرف سوخت را در ساختمان‌های مسکونی، کاهش می‌دهد.
- استفاده از موتورخانه هوشمند، آلاینده‌های زیست محیطی را نیز کاهش می‌دهد.
- دمای آب گرم مصرفی در ساختمان را به صورت لحظه‌ای و در طول شبانه روز کنترل میکند.
- در هنگام تغییر فصل موتورخانه هوشمند، به سرعت خود را با تغییرات دما تطبیق می‌دهد و محدوده آسایشی ساکنین را در هر فصلی محیا میکند.
- برای استفاده و کاربرد بسیار آسان هستند و برحسب نوع کاربری ساختمان امکان تنظیم برنامه دارند. همچنین به راحتی قابل نصب بوده و نیازی به ایجاد تغییرات در موتورخانه را ندارد.
شرکت کلینیک انرژی یک شرکت خدمات تاسیساتی است که ازجمله خدمات آن می توان به نگهداری تاسیسات استخر؛ موتورخانه؛ تعمیر و نگهداری چیلر و … اشاره کرد.
در تابستان برای استفاده اب گرم لازم است از پمپ سیرکلور استفاده کرد
یا فقط پمپ اب خانه
از مبدل استفاده میکنم
دو پمپ روشن دارم
سلام. اگر منبع کویلی دارید، بایستی حتما پمپ سیرکوله روشن باشد. ولی درصورت استفاده از منبع دوجداره معمولا نیازی به استفاده از پمپ سیرکوله در تابستان نیست.
سلام ممنون از محتوای خوبتون
سوالی که واسم پیش اومده اینه که درجه موتورخانه رو در زمستان روی چند تنظیم کنیم که هم خونه گرم باشه و هم مصرف انرژی بهینه؟