زمان مطالعه: ۳ دقیقه

مقایسه تاسیسات ساختمان با بدن انسان

ساختمانها از خیلی جهات به انسانها شباهت دارند.

سیستم الکتریکال ساختمان را می توان به رشته های عصبی ، سیستم لوله کشی گرمایشی و سرمایشی ساختمان را به رگ های انسان ، سیستم تهویه را به سیستم تنفسی انسان و البته سیستم فاضلاب ساختمان را به سیستم هاضمه و دفع انسانها تشبیه نمود.

البته مثال های دیگری نیز در این خصوص می توان ذکر کرد. مثلا اگر ساختمانی دارای سیستم تصفیه فاضلاب باشد، در حقیقت نقش کلیه ها را بازی میکند و ….

در این مقاله در مورد سیستم تنفسی ساختمان یا همان سیستم تهویه – تعویض هوا – به نکاتی اشاره خواهد شد.

نقش مهندسین تاسیسات ساختمان و تهویه مطبوع در زمان (پاندمی) شیوع ویروس های مسری

در زمان های شیوع ویروس های همه گیر، نقش یک مهندس تاسیسات و متخصص تهویه مطبوع جهت حفظ سلامت افراد بسیار جدی و پررنگ خواهد بود. بطور کلی درصورتی که به سیستم تهویه ساختمان توجه کافی صورت نگیرد، احتمال ابتلای ساختمان به سندروم ساختمان بیمار یا Sick building syndrome بالا خواهد بود.

ویروس کرونا ، ویروس آنفولانزا و بطور کلی بیماری های واگیردار از این دست، بسادگی از طریق تنفس افراد بیمار و مبتلا منتقل خواهد شد.

در درجه ی اول ، وجود سیستم تهویه ، هوای تازه و اگزاست مناسب ، نقش بسزایی در تضمین سلامتی افراد خواهد داشت.

نکات مهم و تاثیرگذار که باید توسط تیم نگهدار تاسیسات به آنها توجه شود :

توجه به نکات ذیل در خصوص سیستم تهویه ساختمان ، توسط مهندس تاسیسات و تیم تعمیر و نگهداری موتورخانه ، نقش بسزایی در تضمین سلامت افراد خواهد داشت:

۱- توجه به ۷ پارامتر تاثیرگذار در کیفیت هوای داخل (IAQ – Indoor Air Quality) در زمان پاندمی ، شامل موارد زیر :

•  تهویه مکانیکی یا تهویه اجباری ساختمان
•  تهویه طبیعی ساختمان
•  سیستم های بازیافت گرما و انرژی
•  نظافت کانال های انتقال هوا
•  فیلتراسیون هوا
•  تابش لامپ های UV
•  دما و رطوبت هوا

۲- وجود یک سیستم تهویه مناسب که شامل سیستم تامین هوای تازه (Fresh Air) و سیستم اگزاست مناسب (Exhaust Air) است.

۳- بایستی فیلترهای سیستم تامین هوای تازه توسط تیم تعمیر و نگهداری موتورخانه و مشاور تاسیسات پروژه بازدید و در صورت نیاز تعویض و جایگزین گردند.

۴- در زمانهای عادی، نرخ تعویض هوا یا ACH به طوری انتخاب میگردد که مصرف انرژی در حالت بهینه باشد. زیرا هوای اگزاست دارای انرژی است و بسته به فصل ، سرد یا گرم شده است. و با افزایش نرخ تعویض هوا، عملا مصرف انرژی افزایش خواهد یافت. ولی در شرایط بحرانی  – مانند زمان نگارش این مقاله که موج شدیدی از ابتلا به کرونا ویروس وجود دارد- بایستی نرخ تعویض هوا به ماکزیمم برسد. این مورد در مکان های با ازدحام بالا مانند ادارات، شرکت ها، دفاتر کار، مراکز خرید و … اهمیت بسیار بالایی دارد.

نحوه راهبری هواساز و سیستم تهویه مطبوع در شرایط عادی

نحوه راهبری هواساز و سیستم تهویه مطبوع در زمان شیوع ویروس ها

۵- در صورتی که هواسازها یا اگزوزفن ها مجهز به سیستم کنترل دور یا دور متغیر هستند، باید دور آنها بر روی ماکزیمم قرار بگیرد.

۶- فیلترهای هپا (HEPA Filters – High-efficiency particulate air) میتوانند تا ۹۸ درصد از ویروس ها را جمع آوری نمایند. به این شرط که در مواقع مورد نیاز تعویض شده باشند.

۷- استفاده از لامپ های یو وی (UV Light) تا ۹۵ درصد از ویروس ها و باکتری ها را از بین میبرند.

۸- در صورتی که دستگاه تصفیه هوای خانگی دارید، از فعال لامپ یو وی مطمئن شوید.

در نهایت لازم به ذکر است که مهندسین تاسیسات، تهویه مطبوع و حتی تیم های تعمیر و نگهداری تاسیسات و موتورخانه و اپراتورها، به وظایف خود و اهمیت آنها در جلوگیری از شیوع ویروس ها – بخصوص کرونا ویروس Corona Virus – آگاهی داشته و موارد بالا را مد نظر قرار دهند.

نوید نصیری – مهندس تاسیسات

منابع :

– ASHRAE (2020). Coronavirus (COVID-19) Response Resources from ASHRAE and Others

– WHO (2020). Getting your workplace ready for COVID-19.

– REHVA (2020). REHVA COVID-19 Guidance Document: How to operate and use building services in order to prevent the sprad of coronavirus disease (COVID-19) virus (SARS-Cov-2) in workplaces