از آنجا که تمامی بخش‌های تاسیسات و موتورخانه ساختمان‌ها از دستگاه‌ها، اجزا و سیستم های مکانیکی تشکیل شده است، نسبت به سایر قسمتهای ساختمان از استهلاک بسیار بیشتری برخوردار هستند. تاسیسات ساختمان ها معمولاً از قطعات و ادوات دوار و ثابت تشکیل شده‌اند. قطعات دوار و متحرک مانند موتورها، پمپ‌ها، کمپرسورها، فن‌ها و بادبزن‌ها به علت ماهیت مکانیکی‌شان به سرعت مستهلک شده و کارایی خود را از دست می‌دهند. از طرف دیگر قطعات ثابت تشکیل دهنده تاسیسات ساختمان‌ها مانند شیرهای فلکه، لوله‌های آب، بویلرها، مبدل‌های حرارتی، دودکش‌ها و غیره اغلب یا در مجاورت سیالهای مختلف، خوردگی و رسوبات ناشی از آنها قرار دارند و یا در مجاورت حرارت زیاد هستند و در هر دو صورت بروز خستگی و آسیب در آنها بسیار بیشتر از سایر قسمتهای ثابت ساختمان است.

از طرف دیگر کیفیت و عمر مفید تاسیسات ساختمان‌ها بر روی انرژی مصرفی ساختمان‌ها نیز تأثیر بسزایی دارد. بخش اصلی هزینه‌های جاری ساختمان‌ها صرف انرژی الکتریکی و گاز مصرفی آنها می‌شود و گاهی اوقات این مصرف انرژی آنقدر زیاد و سرسام‌آور است که افراد ترجیح می‌دهند از سیستم‌های تاسیسات مرکزی خود صرف نظر کنند. اما چه اتفاقی در ساختمان‌ها می‌افتد که با وجود تمامی مزایای سیستم‌ها تاسیسات مرکزی، افراد ترجیح می‌دهند عطای این سیستم‌ها را به لقایش ببخشند؟

در کنار موارد فوق بایستی در نظر داشته باشیم که تأسیسات ساختمان‌ها بخش عمده‌ای از سرمایه ساختمان‌ها را به خود اختصاص می‌دهند. هر چه ساختمان بزرگتر و مدرن‌تر باشد، سهم سیستم‌ها و تاسیسات ساختمان‌ها در سرمایه اولیه ساختمان بخش بیشتری را به خود اختصاص می‌دهد. علاوه بر این، باید توجه داشت که ایجاد تغییرات و تعویض قطعات و سیستم‌های تاسیسات ساختمان‌ها با هزینه‌های هنگفتی همراه است و همانطور که پیش‌تر نیز اشاره شد در بسیاری از موارد افراد تصمیم می‌گیرند که تاسیسات مرکزی خود را به طور کامل برچینند و به عنوان مثال به جای استفاده از چیلر نصب شده در موتورخانه ساختمان ترجیح می‌دهند تا در پشت پنجره‌ها خود کولر گازی و اسپیلت نصب نمایند.

شاید برای شما جالب باشد: اهمیت سرویس و نگهداری موتورخانه

عبارت “پیشگیری بهتر از درمان است” را بارها شنیده‌ایم و احتمالاً گاهی نیز خود به دیگران متذکر شده‌ایم! در اینجا نیز مجدداً به این عبارت رجوع می‌کنیم. هر سیستم و دستگاه مکانیکی برای کارکرد مناسب خود، دقیقاً همانند اتومبیل‌هایمان نیاز به انجام مرتب سرویس‌ها و نگهداری و راهبری درست دارد. تاسیسات ساختمان‌ها از آنجا که کنار هم قرار گرفتن چندین دستگاه مکانیکی مختلف تشکیل شده است و کارکرد تمامی این دستگاه‌ها بر روی عملکرد کلی سیستم اثر می‌گذارد به مراتب به نگهداری دقیق‌تر و مدون‌تری نیاز دارد. اگر برای نگهداری و راهبری ساختمان‌ها برنامه‌ریزی دقیقی مطابق با استانداردها و توصیه‌های سازندگان تدوین گردد، عمر این تجهیزات را می‌توان ده‌ها سال افزایش داد.

پیشنهاد می کنیم این مطلب را نیز بخوانید: تعمیر و نگهداری تاسیسات ساختمان

فرض کنید که گریس‌کاری موتور یک پمپ در زمان مناسب خود انجام نشود. در این صورت، پس از مدتی، گریس کارایی روانکاری خود را از دست داده و در اثر اصطکاک زیاد پس از مدت کوتاهی بلبرینگ‌های موتور با مشکل مواجه می‌شوند. بروز مشکل در بلبرینگ‌های موتور، به علت افزایش اصطکاک، ابتدا سبب افزایش دمای محل بلبرینگ می‌شود اما از آنجا که تشخیص آن توسط افراد غیر متخصص چندان ممکن نیست، بنابراین بلبرینگ به کارکرد نادرست خود ادامه می‌دهد. پس از گذشت چند روز تا چند هفته این امر سبب بروز خرابی شدید در بلبرینگ شده و کارکرد موتور با ایجاد صداها و لرزشهای شدید ادامه پیدا می‌کنند. در این زمان اگر افراد متوجه صدا و لرزش غیر طبیعی پمپ شوند و نسبت به تعمیر آن اقدام نمایند، علاوه بر اینکه چند روزی دستگاه از مدار خارج می‌شود، هزینه هنگفتی نیز با توجه به ابعاد پمپ و شدت خرابی‌ها و آسیب‌ها پیش‌آمده به ساختمان تحمیل می‌گردد. اما اگر ساکنین متوجه صداها و لرزش‌های ناشی از کارکرد نادرست موتور نشوند و یا نسبت به تعمیر آن به موقع اقدام ننمایند، موتور پمپ دچار سوختگی و یا خرابی محور می‌شود و در آن صورت هزینه‌های تعمیر و جایگزینی و خاموش دستگاه نیز افزایش چشمگیری پیدا می‌کند.