زمان مطالعه: ۶ دقیقه

دود و گازهای سمی که به‌واسطه سوختن مواد در موتورخانه ایجاد می‌شوند، برای بدن بسیار ضرر دارند و حتماً باید از طریق کانالی به بیرون منتقل شوند. تهویه هوا در موتورخانه به‌وسیله دودکش‌های موتورخانه که معمولاً از جنس فولاد و گالوانیزه هستند، انجام می‌شود. در ادامه مطلب، ابتدا باهم بررسی می‌کنیم که دودکش موتورخانه چیست؟ سپس به سبب نقش مهم دودکش موتورخانه در منتقل‌کردن آب گرم، پایین آوردن مصرف انرژی و تهویه هوا، به بررسی کاملی درباره نصب دودکش موتورخانه می‌پردازیم.

شاید برای شما مفید باشد: نگهداری دیتاسنتر و مرکز داده

دودکش موتورخانه چیست؟

در ابتدا و قبل از آشنایی با نحوه نصب‌کردن دودکش موتورخانه، باید بفهمیم که دودکش موتورخانه چیست؟

دودکش موتورخانه یک کانال است که از محیط داخل موتورخانه به فضای بیرون راه دارد و آلاینده‌ها و گازهایی که از اشتعال مواد در دیگ بخار ایجاد می‌شوند را خارج می‌کند. جنس این دودکش معمولاً از فولاد، گالوانیزه یا ورق‌های سیاه روغنی است و از قسمت‌هایی مثل زانو، تبدیل سه‌راه، راسته و لوله تشکیل شده است. در ساخت و نصب دودکش موتورخانه باید توجه داشت که کانال در برابر حرارت و فشار زیاد مشعل در دیگ بخار، مقاوم باشد و بازده کاری بالایی داشته باشد.

اساس کار دودکش موتورخانه، اختلاف فشار بین دونقطه مجرا است. در واقع فشار قسمت پایینی مجرا از فشار قسمت بالایی بیشتر بوده و منجر به هدایت گازها از پایین کانال به بالای آن می‌شود.

نمونه‌ای از دودکش موتورخانه

نصب دودکش موتورخانه چه اهمیتی دارد

حال باید بدانیم نصب اصولی دودکش موتورخانه به چه صورت است و چه اهمیتی دارد. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، دودکش موتورخانه از تأسیسات ساختمان موتورخانه است که باعث خارج ‌شدن مواد و گازهای سمی خطرناک برای سلامت انسان می‌شود. باقی‌نماندن رسوبات داخل لوله‌ها به دوام و عمر مفید کانال‌ها کمک می‌کند و همچنین هدایت این آلاینده‌ها به محیط بیرون، از خطر آتش‌سوزی جلوگیری می‌کند. دودکش‌ها در بهبود کارایی سیستم بویلر تأثیر بسزایی دارند و همچنین باعث بهینه‌سازی و کاهش مصرف گاز می‌شوند.

مهم‌ترین نکات در نصب‌کردن دودکش موتورخانه

تناسب قطر و اندازه دودکش با دیگ بخار، یکی از اصلی‌ترین نکاتی است که در نصب دودکش موتورخانه باید موردتوجه قرار بگیرد. برای ساخت و نصب دودکش موتورخانه، ارتفاع و قطر دودکش باید به‌گونه‌ای انتخاب شود که قدرت مکش کانال را افزایش دهد و انتقال گاز به‌درستی انجام شود. رعایت‌نشدن تناسب قطر دودکش و مشعل سیستم بویلر، موجب بازگشت آلاینده‌ها به فضای داخل و گرفتگی لوله‌ها می‌شود.

در نصب اصولی دودکش موتورخانه برای این که دوده‌ها و مواد حاصل از سوختن به‌درستی از لوله خارج شوند، لازم است که دهانه خروجی دودکش حدود ۱ متر از سطح پشت بام بالاتر قرار بگیرد. هم‌چنین مسیر خروجی کانال حتما به محیط بیرون منتهی شود و ترجیحا در درهانه خروجی، کلاهک دودکش H شکل نصب شود. جهت قرارگیری کانال‌ها تا حد امکان باید به‌صورت عمودی باشد اما اگر لوله‌ها به اجبار در مسیر افقی قرار گیرند، بهتر است که زاویه ۴۵ درجه باشد. هم‌چنین در ساخت و نصب دودکش موتورخانه، برای بالا بردن دوام دودکش و  درست متصل شدن بخش‌های عمودی به‌طوری که تحمل وزن بالای لوله‌ها را داشته باشند، باید از پایه و تکیه‌گاه مقاوم استفاده شود.

کلاهک H شکل دودکش

سطح مقطع انتخابی در نحوه نصب دودکش موتورخانه حائز اهمیت است؛ چرا که شکل کانال در سرعت انتقال گازها در آن تأثیر می‌گذارد. علاوه بر شکل، اندازه سطح مقطع نیز مهم است. سطح مقطع، نه باید بسیار کوچک باشد که آلودگی صوتی زیادی ایجاد کند و نه باید آن‌قدر بزرگ باشد که کار سیستم بویلر را مختل کند و سرعت مکش را پایین بیاورد.

در انتها نیز برای نصب اصولی دودکش موتورخانه به این مسائل توجه کنید که هیچ شیء مزاحمی در مسیر دودکش نباشد؛ مسیر کانال فاقد هرگونه نشتی باشد؛ تغییر اندازه دودکش‌ها به سبب تغییرات دمایی در فصل‌های مختلف سال در نظر گرفته شود و سطح داخلی لوله با تجهیزات مناسب در برابر خوردگی و فرسایش پوشانده شود.

نصب صحیح دودکش

مراحل نصب کردن دودکش موتورخانه

نصب دودکش موتورخانه مراحل مختلفی دارد که واجب است به تمام نکات ریزودرشت آن توجه شود. در این صورت مراحل نصب دودکش موتورخانه به‌خوبی صورت می‌گیرد و از خطرات جانی و مالی که از نصب غیراصولی دودکش ممکن است ایجاد شود، جلوگیری می‌شود.

مرحله اول، انتخاب نوع دودکش مناسب با شرایط ساختمان و آب‌وهوای آن منطقه است. پس از آن باید قطر و ارتفاع لوله به‌گونه‌ای انتخاب شود که با دهانه دیگ بخار تناسب داشته باشد و عمل مکش به‌درستی انجام شود.

قدم بعدی، فراهم‌کردن ادوات موردنیاز برای نصب کانال‌ها است که شامل دمپر دودکش، کلاهک، لوله‌ها و زانوها و… می‌شوند. پس از نصب کامل دودکش، برای این‌که خیالتان از بابت نبود هیچ‌گونه خطایی در نصب دودکش راحت شود، باید درستی نصب دودکش را به طور کامل دوباره بررسی کنید. پس از اطمینان درباره درستی نحوه نصب، دودکش را راه‌اندازی نموده و از کارکرد صحیح آن نیز مطمئن شوید. اگر در عملکرد دودکش اختلال و یا نشتی دیده شد، بایستی نحوه نصب و اصلاح دودکش موتورخانه بررسی شود.

اجزای دودکش در داخل موتورخانه

نکاتی درباره نحوه اصلاح دودکش موتورخانه

چنانچه پس از راه‌اندازی دودکش موتورخانه با مشکلی مواجه شدید، حتماً باید نحوه نصب و اصلاح دودکش موتورخانه را مجدداً مورد بررسی قرار دهید و در صورت وجود اشکال غیرقابل‌حل، اقدام به سرویس و نگهداری موتورخانه کنید.

برای این که جلوی نفوذکردن آب یا مایعات به داخل دودکش گرفته شود، باید برای دودکش‌ها کلاهک مناسبی در نظر گرفته شود. اگر مکش در لوله‌ها به‌درستی صورت نمی‌پذیرد، این امکان وجود دارد که اشکال نحوه نصب دودکش موتورخانه، محل نامناسب قرارگیری دمپر دودکش باشد و در تنظیم فشار هوا اختلال به وجود آمده باشد. همچنین ممکن است که خروج دوده از دودکش به‌درستی انجام نشود که در این صورت برای تخلیه دوده باید دریچه فن کویل در قسمت پایینی لوله قرار بگیرد.

در نصب دودکش موتورخانه برای کاهش اتلاف انرژی در دودکش، می‌توان از مبدل حرارتی موتورخانه برای دودکش استفاده نمود که مصرف انرژی را تا حد زیادی پایین می‌آورد. محل قرارگیری دهانه انتهایی دودکش نیز در نحوه نصب و اصلاح دودکش موتورخانه موضوع مهمی است؛ چراکه امکان دارد گازها در داخل لوله‌ها جهت معکوس مکش داشته‌ و وارد فضای ساختمان شوند. در این صورت دهانه خروجی باید در منطقه‌ای پرفشار نصب شود و حتماً در فضای باز قرار داشته باشد. یکی دیگر از دلایل مکش ضعیف می‌تواند شکل سطح مقطع دودکش باشد. در نحوه نصب دودکش موتورخانه بهتر است که سطح مقطع دایره‌ای‌شکل انتخاب شود تا دوده‌ها با حرکت مارپیچی راحت‌تر هدایت شوند.

سطح مقطع دایره‌ای دودکش

کلام پایانی

دودکش موتورخانه جزئی ضروری در هر موتورخانه‌ای است که نصب‌نکردن آن عواقب مالی و جانی زیادی را به همراه خواهد داشت. قبل از آشنایی با نصب و مراحل نصب‌کردن دودکش موتورخانه، باید بدانید دودکش موتورخانه چیست؟ تا از اهمیت بالای نصب آن آگاه شوید. از آنجا که نصب نادرست دودکش موتورخانه می‌تواند مانع خروج گازهای سمی حاصل از اشتعال شود، توجه به ریز نکات و جزئیات مهم در نصب صحیح دودکش موتورخانه، از اهمیت بالایی برخوردار است. عواملی مثل انتخاب نوع درست دودکش، سطح مقطع مناسب و تناسب قطر و ارتفاع لوله با دهانه خروجی دیگ بخار در نصب دودکش بسیار مهم هستند.

در ادامه باید با مراحل نصب دودکش موتورخانه آشنا باشید تا بتوانید دودکش موتورخانه را به بهترین نحو و با کم‌ترین اشکال ممکن نصب کنید. اگر به نکات مهمی که درباره نصب لوله‌ها گفته شد توجه کنید، امکان وجود مشکل بسیار کم است. اما اگر مشکلی در نصب دودکش موتورخانه وجود داشت، باید مراحل نصب دودکش موتورخانه دوباره بررسی و در صورت نیاز اصلاح شوند.

ما در کلینیک انرژی ساختمان خدمات مربوط به تاسیسات ساختمان؛ تعمیرات چیلر و … را ارائه می دهیم که می توانید در صورت نیاز با متخصصین ما تماس بگیرید.