معرفی فن کویل و اجزای تشکیل دهنده آن

زمان مطالعه: 9 دقیقه

پمپ‌های فن کویل که معمولاً در تاسیسات ساختمان های مسکونی، تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، با جابجایی آب سرد یا گرم، شرایط مطلوبی را برای تهویه هوا و کنترل رطوبت فراهم می‌سازند. عملکرد مؤثر و بهینه پمپ‌های فن کویل به افزایش بازده انرژی و کاهش هزینه‌های عملیاتی کمک می‌کند. بنابراین از تعمیر و نگهداری تاسیسات ساختمان خود غافل نشوید تا از خسارت های احتمالی پیشگیری شود. در این مقاله، بررسی می کنیم که فن کویل چیست؟ و همچنین اجزای پمپ‌ فن کویل و انواع آن ها را معرفی می کنیم. آشنایی با پمپ های فن کویل می‌تواند به مهندسین و تکنسین‌های حوزه تاسیسات کمک کند، تا بهترین انتخاب‌ها را برای نصب و نگهداری سیستم‌های تهویه مطبوع انجام دهند و در نتیجه به افزایش کیفیت زندگی کاربران منجر شود.

فن کویل چیست؟

دستگاه فن کویل یا FCU یکی از اجزای حیاتی سیستم‌های گرمایش و تهویه مطبوع (HVAC) است، که برای کنترل دما و رطوبت فضاهای داخلی استفاده می‌شود. این دستگاه از دو بخش اصلی تشکیل شده است: یک فن و یک کویل. عملکرد فن کویل به این صورت است، که هوا را از محیط می‌گیرد و آن را از روی کویل عبور می‌دهد. کویل شامل لوله‌هایی است که آب سرد یا گرم از طریق آن‌ها جریان دارد و حرارت را مبادله می‌کند. این آب سرد یا گرم معمولاً توسط چیلرها یا بویلرها تأمین می‌شود. فن کویل ها در همه ی انواع ساختمان ها همچون ادارات، فروشگاه ها و رستوران ها و برخی خانه ها و آپارتمان ها استفاده می شوند.

فن کویل‌ها علاوه بر تنظیم دما، می‌توانند با استفاده از فیلترها کیفیت هوای داخلی را نیز بهبود بخشند. کنترل این دستگاه‌ها به وسیله ترموستات‌ها انجام می‌شود، که امکان تنظیم دما و سرعت فن را فراهم می‌کنند. این ویژگی‌ها، فن کویل را به یک راهکار کارآمد و انعطاف‌پذیر برای ایجاد شرایط مطلوب در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی تبدیل کرده است.

شاید این مطلب برای شما مفید باشد: پمپ آب چیست؟

اجزای فن کویل

فن کویل‌ها از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند، که هر کدام نقش مهمی در عملکرد و کارایی دستگاه دارند. در زیر به توضیح اجزای فن کویل می پردازیم:

• فن: فن وظیفه جابجایی هوا را دارد. این قسمت هوای اتاق را از روی کویل عبور می‌دهد و باعث می‌شود هوا سرد یا گرم شود. فن‌ها می‌توانند با سرعت‌های مختلف کار کنند، که این امر به کنترل دقیق‌تر دما کمک می‌کند.
• کویل: کویل شامل لوله‌هایی است که آب سرد یا گرم از آن‌ها عبور می‌کند. این آب توسط چیلرها (برای خنک‌کردن) یا بویلرها (برای گرم‌کردن) تأمین می‌شود. هنگامی که هوا از روی کویل عبور می‌کند، حرارت میان هوا و آب مبادله می‌شود، که باعث تغییر دمای هوا می‌گردد.
• فیلتر: فیلتر برای تمیز کردن هوای عبوری از دستگاه استفاده می‌شود. این فیلترها ذرات گرد و غبار و سایر آلودگی‌ها را به دام می‌اندازند و به حفظ کیفیت هوای داخلی کمک می‌کنند. فیلترها نیاز به تعویض و تمیزکاری دوره‌ای دارند، تا عملکرد بهینه سیستم حفظ شود.
• ترموستات و کنترلر: ترموستات و کنترلرها برای تنظیم دما و سرعت فن استفاده می‌شوند. این کنترل‌ها می‌توانند دستی یا اتوماتیک باشند و به کاربر اجازه می‌دهند، دمای مطلوب را تعیین کنند. برخی از سیستم‌ها دارای کنترلرهای پیشرفته‌ای هستند که می‌توانند زمان‌بندی و تنظیمات مختلفی را انجام دهند.
• محفظه و بدنه: محفظه یا بدنه فن کویل شامل تمامی اجزای فوق است و از مواد مقاومی ساخته شده است، که بتواند در برابر شرایط مختلف محیطی مقاومت کند. طراحی بدنه به گونه‌ای است که نصب و نگهداری اجزا را تسهیل می‌کند.
• پمپ آب (در برخی سیستم‌ها): در برخی فن کویل‌ها، به ویژه آن‌هایی که به یک سیستم مرکزی متصل نیستند، یک پمپ آب داخلی وجود دارد که جریان آب را در کویل به گردش درمی‌آورد. برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله پمپ آب چیست؟ را مطالعه کنید.

این اجزا با همکاری یکدیگر عملکرد بهینه فن کویل را تضمین می‌کنند و به ایجاد یک محیط راحت و با دمای مناسب کمک می‌کنند. شناخت دقیق اجزای فن کویل و نحوه عملکرد آن‌ها می‌تواند به نگهداری و بهره‌برداری بهتر از این سیستم‌ها کمک کند.

 

انواع فن کویل

فن کویل‌ها انواع مختلفی دارند، که هر کدام برای کاربردهای خاصی طراحی شده‌اند. این دستگاه‌ها با توجه به نیازهای مختلف محیطی و ساختاری به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند. در زیر به توضیح انواع فن کویل می پردازیم:

1. فن کویل سقفی: فن کویل‌های سقفی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در سقف‌های کاذب نصب می‌شوند. این نوع فن کویل‌ها به دلیل اشغال فضای کمتر، گزینه‌ای مناسب برای محیط‌های تجاری، اداری و مسکونی هستند. فن کویل سقفی به دو نوع تقسیم فن کویل سقفی توکار و فن کویل سقفی روکار می‌شود. فن کویل سقفی توکار کاملاً درون سقف کاذب نصب می‌شود و تنها دریچه‌های خروجی هوا قابل مشاهده است. فن کویل سقفی روکار به صورت نیمه‌قابل‌مشاهده نصب می‌شود و بخش‌هایی از دستگاه بیرون از سقف قرار دارد.
2. فن کویل زمینی: فن کویل‌های زمینی روی زمین یا دیوار نصب می‌شوند. این نوع فن کویل‌ها به راحتی قابل دسترسی و نگهداری هستند. آن‌ها معمولاً در فضاهایی که سقف کاذب ندارند یا نیاز به تعمیر و نگهداری سریع دارند، استفاده می‌شوند.
3. فن کویل کانالی: فن کویل‌های کانالی برای فضاهای بزرگ و سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی استفاده می‌شوند. این نوع فن کویل‌ها به سیستم کانال‌کشی متصل می‌شوند و هوا را از طریق کانال‌ها به اتاق‌های مختلف هدایت می‌کنند. آن‌ها به دلیل قابلیت توزیع یکنواخت هوا در فضاهای بزرگ، در ساختمان‌های تجاری و صنعتی کاربرد دارند.
4. فن کویل دیواری: فن کویل‌های دیواری شبیه به کولرهای گازی دیواری هستند و بر روی دیوار نصب می‌شوند. این نوع فن کویل‌ها به راحتی نصب می‌شوند و مناسب فضاهای کوچک و متوسط هستند. طراحی کم‌حجم و ظاهر زیبا از مزایای این نوع است.
5. فن کویل کاستی: فن کویل‌های کاستی به دو نوع یک‌طرفه و چهارطرفه تقسیم می‌شوند و در سقف کاذب نصب می‌شوند. آن‌ها دارای دریچه‌هایی هستند، که هوا را از یک یا چند جهت به صورت یکنواخت پخش می‌کنند. این نوع فن کویل‌ها در محیط‌های تجاری و اداری که نیاز به توزیع یکنواخت هوا دارند، بسیار محبوب هستند.
6. فن کویل پایه‌دار: فن کویل‌های پایه‌دار به صورت ایستاده بر روی زمین قرار می‌گیرند و نیاز به نصب خاصی ندارند. این نوع فن کویل‌ها برای محیط‌هایی که نیاز به جابجایی دستگاه دارند یا نصب ثابت ممکن نیست، مناسب هستند.

این تنوع در انواع فن کویل‌ به کاربران این امکان را می‌دهد، که بسته به نیازهای خاص خود و ویژگی‌های محیطی، مناسب‌ترین نوع فن کویل را انتخاب کنند.

شاید برای شما جالب باشد: دیزل ژنراتور و برق اضطراری

کانال های رفت و برگشت هوا فن کویل

همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است دو کانال اصلی را مشاهده می کنید ( رفت و برگشت ) که به اطراف ساختمان راه دارند و اتاق های مختلف را تغذیه می کنند. کانال خروجی از تغذیه یک کانال حلقوی است که دستگاه های فن کویل  را تغذیه می کند. دستگاه های می توانند به کویل های گرمایشی یا سرمایشی و یا هردوی آن ها متصل باشند که باعث تعدیل هوا می شوند. یک فن مجهز به موتور درون دستگاه هوا را به بیرون و به سمت کانال های کوچکتر و با محل مشخص می کشد تا هوا را به محیط اتاق توزیع کند.

تغذیه هوا

در این مدل می توانید هواساز اصلی را مشاهده کنید که از طریق کانال اصلی تغذیه ، هوای تازه را از کوتاه ترین و بهینه ترین مسیر به ساختمان می رساند . انشعبات از این کانال خارج می شوند و تمام اتاق هارا از هوای تازه تغذیه می کنند. هر اتاق در هر ساعت به میزان مشخصی به تغذیه با هوای تازه احتیاج دارد. این هوا به بخش خروجی دستگاه هدایت می شود ولی انشعاب معمولا مستقیما به دستگاه متصل نیست و یک شکاف بین آن ها وجود دارد. وجود این شکاف بی دلیل نیست و در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

یک فن مجهز به موتور هوای تازه را به درون دستگاه می کشد. این فن هوا را قبل از دیفیوزر ها، از کویل های سرمایشی / گرمایشی عبور می دهد.

بار اولی که هوا به اتاق وارد می شود گرما / سرمای مورد نیاز ساکنین و تجهیزات را فراهم می کند و یکی از دو مسیر را طی می کند. یا به درون دریچه ی برگشتی کشیده می شود و یا ازطریق کانال بازگشتی به هواساز . در غیر این صورت از طریق یک دریچه در سقف اشتباهی به دستگاه  می رود.

 

نصب فن کویل باید زیر نظر یک مهندس تاسیسات و یا متخصص نگهداری تاسیسات ساختمان انجام شود. مثالی از سقف اشتباه در بالا نشان داده شده است. دو نوع دریچه در سقف وجود دارد،  دیفیوزری هوا را در اتاق توزیع می کند و دریچه بازگشتی که هوا به داخل می کشد.

 

توزیع هوا

هوا از طریق کانال های بازگشتی ، برمی گردد و به درون حفره های سقف کشیده می شود. مقداری از هوای تمیز و استفاده نشده با کشیده شدن به درون حفره ها هدر می روند. با طراحی صحیح می توان بروز این اتفاق و دیگر معایب فن کویل را به حداقل رساند. وقتی در حفره، هوای بازگشتی با هوای تازه ترکیب شود به درون دستگاه کشیده خواهد شد. در غیر این صورت کانال بازگشتی اصلی این هوا را به درون خود می کشد و آن را به هواساز برمی گرداند. این دستگاه ها طراحی ساده ای دارند. از اسم آن مشخص است که اساسا فقط دارای یک فن و یک کویل مبدل حرارتی است.

چرا فیلترهای فن کویل منزل من، به سرعت کثیف می‌شوند!؟

یک فیلتر هوای بازگشتی را از گرد و غبار و دیگر آلودگی ها پاکسازی می کند. این فیلتر ها را میتوان صرفا برای پاکسازی یا تعویض از دستگاه جدا کرد.

وقتی هوا به سمت فیلتر ها کشیده شود به درون فن ها وارد می شود. تعداد فن ها به سایز دستگاه بستگی دارد که معمولا ۱-۳ عدد است. فن کویل هایی با تعداد ۲ فن معمولا در دفترکار استفاده می شوند و این فن ها دارای یک موتور الکتریکی کوچک می باشند.

عملکرد فن کویل

فن ها معمولا خیلی کوچک اند و اندازه ی آن ها فقط حدود ۸۰ watt است.

این فن ها هوا را به کویل های گرم کننده و خنک کننده می کشانند. کویل مبدل های حرارتی بر اساس نیاز های محیط هوا گرم یا سرد می کنند. بعضی دستگاه ها صرفا برای سرد یا گرم کردن به کار می روند اما دیگر دستگاه ها قابلیت سرمایش و گرمایش را باهم دارند.

اهمیت تعمیر و نگهداری پیشگیرانه واحد فن کویل

کویل مبدل های حرارتی معمولا از هوای گرم یا سردی که توسط دیگ ها یا چیلر ها توزیع می شوند استفاده می کنند. اما می توان از گرم کننده های الکتریکی برای گرم کردن محیط و از بعضی کویل ها که از کویل های انبساطی مستقیم و تغذیه شده توسط سیستم های برودتی استفاده می کنند، برای سرد کردن محیط بهره برد.

اگر از کویل خنک کننده استفاده می کنید این کویل می تواند در محلی که هوای گرم و مرطوب بر سطح سرد کویل تقطیر می شود، مقدار زیادی آب تقطیر شده تولید کند. کویل خنک کننده رطوبت را از هوا حذف می کند. این مایع تقطیر شده در کویل جاری و در سینی بخش پایینی جمع می شود. یک خط تخلیه نیز باید برای تخلیه ی این آب متصل شود.

هوا بعد از عبور از کویل ها وارد باکس تقسیم  تخلیه شده و در کانال های کم قطر برای توزیع متمرکز هوا، توزیع می شود. این کانال ها معمولا دایره ای هستند.

برای تعمیر فن کویل ها می توانید از شرکت های خدمات تاسیساتی ساختمان مانند انرژی کلینیک کمک بگیرید. ما در کلینیک انرژی خدماتی از جمله بازسازی موتورخانه قدیمی"}" data-sheets-userformat="{"2":1061699,"3":{"1":0},"4":{"1":2,"2":16777215},"9":2,"11":4,"12":1,"15":"\"Google Sans\", Roboto, sans-serif","16":11,"23":1}" data-sheets-hyperlink="https://energy-clinic.com/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87/#:~:text=%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C%20%D9%85%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%20%DB%8C%D8%B9%D9%86%DB%8C%20%D8%A7%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%20%D9%88,%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF%20%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF%20%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7%20%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF%20%D9%85%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5">بازسازی موتورخانه قدیمی؛ تعمیرات چیلر جذبی و تراکمی؛ تعمیر و نگه داری تاسیسات استخر؛ طراحی تاسیسات ساختمان و … ارائه می کنیم. درصورت نیاز به دریافت راهنمایی و مشاوره می توانید با ما تماس بگیرید. 

کلام پایانی

برای آشنایی با پمپ های فن کویل در این مقاله بررسی کردیم که فن کویل چیست و چه اجزایی دارد؟ فن کویل‌ به عنوان یک جزء کلیدی در سیستم‌های تهویه مطبوع، نقش حیاتی در ایجاد محیطی راحت و کنترل دما و رطوبت دارد. شناخت انواع مختلف فن کویل و اجزای تشکیل‌دهنده آن‌ها می‌تواند به بهبود کارایی سیستم‌ها و کاهش هزینه‌های نگهداری و عملیاتی منجر شود. با توجه به ویژگی‌ها و مزایای مختلف هر نوع فن کویل، انتخاب صحیح و استفاده مناسب از آن‌ها در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی می‌تواند تأثیر چشمگیری بر کیفیت زندگی و بهره‌وری کاربران داشته باشد. آشنایی با پمپ های فن کویل و نگهداری منظم آن‌ها، کلید دستیابی به یک سیستم تهویه مطبوع پایدار و کارآمد است.

سوالات متداول

۱. تفاوت فن کویل با سیستم داکت اسپلیت چیست؟

• فن کویل‌ها مستقل عمل می‌کنند و هر واحد امکان کنترل دما به‌صورت جداگانه را دارد، اما داکت اسپلیت کل فضا را با یک سیستم مرکزی کنترل می‌کند.
• داکت اسپلیت‌ها نیاز به کانال‌کشی دارند، در حالی که فن کویل فقط به لوله‌کشی آب سرد و گرم نیاز دارد.
• فن کویل‌ها برای مکان‌هایی با نیازهای دمایی متفاوت مناسب‌ترند، اما داکت اسپلیت بیشتر برای فضاهای بزرگ یکپارچه کارایی دارد.

۲. چه زمانی باید فن کویل خود را تعمیر یا تعویض کنیم؟

• کاهش یا عدم تولید سرمایش و گرمایش مناسب؛ وجود صدای غیرعادی از دستگاه؛ افزایش مصرف انرژی یا افت راندمان دستگاه؛ نشتی آب از دستگاه و همچنین اگر دستگاه بیش از ۱۰-۱۵ سال عمر دارد و مشکلات مکرر رخ می‌دهد، بهتر است به تعویض فکر کنید.

۳. چه عواملی بر انتخاب ظرفیت فن کویل تأثیر می‌گذارند؟

• متراژ محیط؛ نوع عایق‌بندی ساختمان؛ اقلیم منطقه و نوع کاربری.