زمان مطالعه: ۷ دقیقه

امروزه جهت حفظ رفاه و آسایش هرچه بیشتر ساکنان یک ساختمان، ساز‌و‌کار یا استراتژی‌های مدرنی ترتیب داده می‌شود تا بتوان مشکلات فنی تاسیسات ساختمان را  هر چه راحت‌تر برطرف کرد. قبل از هر چیزی بهتر است انواع تاسیسات ساختمانی را بشناسید تا بتوانید بهتر با راه‌کار‌های تعمیر تاسیسات موتورخانه آشنا شوید. تاسیسات ساختمانی به دو‌ گروه تاسیسات الکتریکی ساختمان و تاسیسات مکانیکی ساختمان تقسیم بندی می‌شوند که در بند‌های بعدی هر کدام را مفصل شرح خواهیم داد.

تاسیسات مکانیکی ساختمان

تاسیسات مکانیکی یک ساختمان به سیستم‌های آتش نشانی (این سیستم مهم‌ترین سیستم در ساختمان است.)، سرمایشی، گرمایشی، سیستم تهویه هوا، سیستم‌ و تاسیسات موجود در استخر ساختمان (شامل سونا، جکوزی، انواع آبنما‌ها و…) اطلاق می‌شود. در ساختمان‌های پزشکی، درمانی و ورزشی از بسیاری از این امکانات تاسیسات مکانیکی ساختمان استفاده می‌شود. اگر بخواهیم یک ساختمان را به بدن انسان تشبیه کنیم، تاسیسات ساختمانی مکانیکی ستون فقرات این بدن می‌شود، چرا که بدن ساختمان با وجود این تاسیسات سر پا است. نگه‌داری از این تاسیسات موجب افزایش کارایی و بهره وری هر چه بیشتر ساختمان می‌گردد و از طرفی در تداوم و طول عمر سایر تاسیسات نقش مثبتی را ایفا می کند. فراموش نکنید که تاسیسات مکانیکی موتور اصلی ساختمان شماست که نیاز به سرویس‌های ماهانه و فصلی دارد. از آن‌جا که این تاسیسات به صورت دائم مشغول فعالیت هستند، سلامت آن‌ها نقش مهمی در ساختمان دارد.

تاسیسات الکتریکی ساختمان

به جز تاسیسات مکانیکی ساختمان، یک گروه دیگری از تاسیسات نیز هستند که به آن‌ها تاسیسات الکتریکی ساختمان می‌گویند. این تاسیسات شامل موارد امنیتی مانند دوربین مدار بسته، شبکه‌های ارتباطی، تلفن، سیستم‌های روشنایی و… می‌شوند که نقش آن‌ها در زندگی روزمره ساختمان بسیار مهم است.

هر کدام از ساختمان‌ها فارغ از کارایی‌شان (مسکونی، تجاری، ورزشی، درمانی، پزشکی و…) تجهیزات ساختمانی منحصر به فردی دارند که با نگه‌داری اصولی و تعمیر به موقع تاسیسات  مکانیکی و الکتریکی آن، می توان مدت عمر ساختمان را افزایش داد. به همین علت سرویس و تعمیر تاسیسات موتورخانه از کاهش طول عمر ساختمان جلوگیری می‌کند.

تعمیر تاسیسات موتورخانه در انواع سیستم های تاسیسات

حال که با انواع تاسیسات ساختمان آشنا شدید و به اهمیت تعمیر تاسیسات موتورخانه پی بردید، لازم است تا انواعی از تاسیسات ساختمانی مکانیکی و تاسیسات ساختمانی الکتریکی را بشناسید و با نحوه تعمیر و سرویس به موقع آن‌ها آشنا شوید. در ادامه‌ی این بند قصد داریم تا انواع تاسیسات ساختمانی را نام ببریم و کاربرد، مزایا و معایب هر کدام و تعمیرات آن‌ها را مورد بررسی قرار دهیم.

موتورخانه  (Power House)

موتور‌خانه بخشی از ساختمان است که در آن تهویه مطبوع ساختمان و همچنین سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی کنترل می‌شود و به نحوی این قسمت از ساختمان قلب سیستم‌های هوادهی ساختمان است. این بخش معمولا در طبقه‌های منفی ساختمان و حتی یک اتاق خارج از ساختمان قرار داده می‌شوند. در موتورخانه اجزایی از جمله پمپ‌ها، لوله‌ها، چیلر، بویلر، برج خنک کننده و… دیده می‌شود که هر کدام جزئی از تاسیسات مکانیکی ساختمان به شمار می‌روند و نیاز به سرویس دهی و تعمیر به موقع دارند.

خدمات شبانه روزی تعمیر و نگهداری موتورخانه

 

وسایل تولید حرارت – دیگ (Boiler)

دیگ‌های حرارت مرکزی، از معمول‌ترین مولد‌های گرمایی به شمار می‌روند. نام دیگر دیگ‌های حرارتی، بویلر است. در دیگ‌های حرارتی یا بویلر‌ها‌ انرژی حرارتی حاصل از سوخت را دریافت می‌کنند. بویلر‌ها بسته به نوع ایجاد حرارت به سه دسته تقسیم می‌شوند. گروه اول دیگ‌های آب‌گرم هستند که دمای آب در آن‌ها به هشتاد و هفت درجه سیلسیوس می‌رسد. گروه دوم دیگ‌های آب داغ هستند که دمان آب در آن‌ها به دویست درجه سلسیوس می‌رسد و گروه سوم دیگ های بخار هستند که در آن‌ها آب بخار می‌شود. اگر در گروه اول و دوم بخار آب تولید شود به دیگ آسیب وارد می‌شود چرا که این دیگ‌ها فاقد سوپاپ جهت کنترل بخار هستند. دیگ‌های حرارتی به صورت مستمر و ماهانه باید توسط گرو‌های تعمیر تاسیسات موتورخانه مورد بررسی قرار گیرند و در صورت بروز مشکل سریع سرویس شوند.

چیلر  CHILLER

چیلر یک سیستم تبرید بوده که دو نوع دارد. یک نوع آن تراکمی و نوع دیگر آن جذبی است. از چیلر جهت تولید آب سرد برای تهویه مطبوع ساختمان استفاده می‌گردد. چیلر‌های تراکمی کمپرسور بخار آب را متراکم می‌کند و موجب افزایش فشار و دمای آن می‌شود. در مرحله بعد مبرد در کندانسر حرارت دریافت می‌کند و شرایط تقطیر فراهم می‌شود. مبرد مایع از شیر انبساط عبور می کند و در اثر بالا بودن حجم، حرارت محیط را دریافت می‌کند. تعمیر تاسیسات موتورخانه چیلر و همچنین کنترل به موقع آن موجب می‌شود دمای مطبوع ساختمان همیشه حفظ شود و عمر دستگاه چیلر شما نیز بالا رود.

برج خنک کننده (Cooling tower)

در سیکل کار چیلر گرمایی تولید می‌شود گه در کندانسور دفع شده به آب داده می‌شود. این آب گرم شده باید به برج خنک‌کننده منتقل شود تا دمای خود را در آن‌جا با محیط اطراف مبادله کند. در برج خنک کننده آب از بالا به سمت پایین پاشیده می‌شود و حین عبور از قسمت داخلی برج خنک‌کننده، با وزش هوا قسمتی از گرمای آب با محیط مبادله می‌گردد. مقداری از حرارت همچنان در آب باقی مانده اما حین تبخیر ذرات آب خنثی می‌گردد. در مرحله بعد آب از تشتکی که در زیر برج تعبیه شده جمع می‌شود و برای برقراری مجدد وارد سیستم چیلر می‌شود. وزش هوا در داخل برج‌خنک کننده معمولا به وسیله سیستم باد ده یا بادرسارن صورت می‌گیرد. بادرسان‌ها نیز دو نوع پروانه‌ای و یا سانتریفوژی هستند. تعمیر تاسیسات موتورخانه در صورت بروز مشکل در سیستم تهویه مطبوع موجب می‌شود تا عمر چیلر و برج خنک‌کننده که روی هم تاثیر مستقیم دارند افزایش پیدا کند.

مشعل (Burner)

تولید گرما در دیگ‌های حرارتی توسط مشعل صورت می‌گیرید. مشعل‌ها عموما با سوخت‌های مایع و گاز کار می‌کنند. در مناطقی که دسترسی به گاز آسان است، استفاده از مشعل‌های گازی توصیه می‌شود. در این گروه از مشعل‌ها فرایند احتراق به وسیله گاز صورت می‌گیرد. از آن‌جا که خطرات احتمالی استفاده از گاز نسبت به گازوئیل بیشتر است کنترل مداوم آن توسط گروه‌های تعمیر تاسیسات موتورخانه  بسیار مهم است. مشعل‌های گازی معمولا یک ترموکوپل برای کنترل شعله دارند و در صورتی‌که شعله از میان برود به دستگاه فرمان قطع جریان گاز را می‌دهد. هرگونه بروز مشکل در انواع مشعل‌ها موجب بروز خطرات جبران ناپذیری خواهد شد پس در کنترل و سرویس به موقع تاسیسات ساختمانی مکانیکی و حتی تاسیسات ساختمانی الکتریکی دقت کافی به عمل بیاورید. توجه داشته باشید که خدمات پشتیبانی و نگهداری تاسیسات ساختمان را به متخصصین این کار بسپارید.

تعمیر تاسیسات موتورخانه در خطوط و وسایل انتقال انرژی

انتقال گرما و سرما از دو طریق امکان پذیر است. روش اول با استفاده از آب یا بخار با تعبیه کردن کانال‌های لوله کشی صورت می‌گیرد و در روش دوم از کانال کشی جهت انتقال هوا استفاده می‌شود. در روش لوله کشی از پمپ و در روش کانال کشی از بادرسان یا همان فن جهت ایجاد فشار استفاده می‌گردد. آب توسط دیگ‌های حرارتی گرم می‌شود و به وسیله چیلر خنک می گردد در ادامه‌ی این فرایند به خطوط لوله‌کشی منتقل شده و به قسمت‌های مورد نیاز یعنی فن کویل می‌رود. ایجاد فشار در این روش به واسطه پمپ صورت می‌پذیرد و در ظرفیت‌های کم از پمپ‌های خطی که در فضای آزاد در مسیر سیستم خط لوله نصب می‌شوند مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر ظرفیت بالا باشد از پمپ‌های زمینی استفاده می‌گردد.

پمپ‌های زمینی روی فونداسیون نصب می‌گردند و قبل از اینکه به سیستم لوله کشی متصل شوند، در یک حد فاصل معین به لرزه گیر وصل می‌گردند تا لرزش پمپ موجب شکستن لوله‌ها نشود و به شبکه لوله کشی شده آسیب فیزیکی وارد نشود. این قسمت نیاز به بررسی همیشگی گروه‌های تاسیسات ساختمان دارد چرا که هرگونه ایراد در لرزه‌گیر موجب آسیب‌رسانی به شبکه لوله‌کشی شده و هزینه‌ها را بسیار بالا می‌برد.

اگر در یک ساختمان به فشار زیاد احتیاج داشته باشیم باید از پمپ‌های چند مرحله‌ای استفاده کنیم. این پمپ‌ها معمولا طبق زمان بندی به نوبت در مدار قرار می‌گیرند. پمپ‌های چند مرحله‌ای دارای گیج فشار، شیر فلکله، لرزه گیر و صافی هستند. سلامت هر کدام از این موارد در حفظ سلامت پمپ و سایر تاسیسات نام‌برده شده تاثیر مستقیم می‌گذارد.

وسایل تبادل و توزیع گرما و سرما

آب، هوا و بخار بعد از گذر از شبکه‌های انتقال به وسایل مخصوص توزیع گرما و سرما می‌رسند تا تهویه مطبوع محیط را فراهم کنند. منظور از وسایل توزیع سرما و گرما فن کویل و هوا ساز است. فن کویل در زمستان برای گرما و در تابستان برای سرمایش مورد استفاده قرار می‌گیرد. آب سرد و یا گرمی که در دستگاه‌های مولد انرژی تاسیسات ساختمانی مکانیکی تولید می‌گردد توسط شبکه لوله‌کشی یا پمپ به فن کویل می‌رسد و پس از عبور از کویل‌های پره دار به وسیله وزش اجباری هوا بر روی کویل‌ها سرما و گرما را در اختیار محیط قرار می‌دهند.

فن کویل معمولا در زیر پنجره قرار داده می‌شود و در قسمت پشت آن یک دریچه هوای تازه نصب می‌گردد. مشکل سیستم فن کویل این است که نمی‌توان روی میزان رطوبت‌هوا کنترل ایجاد کرد. از فن کویل در ساختمان‌هایی استفاده می‌شود که درجه حرارت هر یک از اتاق‌ها را بخواهند مستقیما کنترل کنند. کنترل درجه حرارت فن کویل به دو طریق صورت می گیرد. اولین روش نصب شیربرقی بر روی لوله رفت و برگشت است. از این روش به علت بالابودن هزینه آن کمتر استقبال می‌شود. در روش دوم در داخل اتاق‌ها ترموستات نصب می‌کنند که به بادرسان فن کویل فرمان قطع و وصل می دهد ولی جریان آب سرد همواره در آن برقرار است. فن کویل نیز از تاسیسات حیاتی است که مرتبا باید مورد بررسی گروه‌های تعمیر تاسیسات موتورخانه قرار گیرد چرا که در صورت بروز عارضه در فن کویل، ساختمان تهویه مطبوع خود را از دست خواهد داد.

نکات مهم در تعمیر تاسیسات موتورخانه

تا به این‌جای مطلب متوجه شدید که بررسی منظم و به موقع در تاسیسات مکانیکی ساختمان و تاسیسات الکتریکی ساختمان بسیار مهم و حیاتی است. در ادامه‌ی این بند قرار است به شرح نکات مهمی درباره تعمیر تاسیسات موتورخانه بپردازیم.

نکته اول: جهت حفظ سلامت ساختمان و افزایش طول عمر آن باید تاسیسات آن به طور منظم و برنامه ریزی شده بازرسی شود تا ایرادات کیفی آن شناسایی و در اصرع وقت برطرف شود. چرا که به علت پیچیده و مرتبط بودن تاسیسات ساختمان، خرابی هر کدام از تجهیزات می‌تواند روی سایر تجهیزات تاثیر منفی بگذارد و هزینه‌های تعمیر را بسیار بالا ببرد.

نکته دوم: اگر به صورت مرتب تاسیسات ساختمان بررسی شود؛ آسیب‌ها کاهش پیدا کرده و هزینه تعمیرات نیز به طبع بسیار خواهد بود. جهت حفظ سلامت تاسیسات می‌توانید برنامه‌های پیشگیرانه اعمال کنید. برای مثال کاشی‌های ترک خورده را تعویض کنید و در صورت آسیب، پوشش پشت بام را تعمیر کنید.

نکته سوم: باید برنامه‌های اصلاح در نظر داشته باشید. مدیر ساختمان باید قسمت‌های آسیب دیده چه و تاسیسات مشکوک به آسیب را کنترل کرده و در صورت نیاز از یک متخصص در حوزه تعمیر تاسیسات موتورخانه مشاوره بگیرد. تا تعمیرات اصلاحی انجام شود. در این تعمیرات قسمت‌هایی که دچار آسیب شده‌اند توسط کارشناس شناسایی شده و تعویض می‌شوند برای مثال در تاسیسات ساختمانی الکتریکی، لامپ‌هایی که ریخته‌اند تعویض می‌شوند یا دوربین‌های مدار بسته‌ای که خراب شده‌اند برای تعمیر به کمپانی مربوطه فرستاده می‌شوند.

---

تیم حرفه ای کلنیک انرژی ساختمان با مهندسین با تجربه تاسیسات با ارائه خدمات ۲۴ ساعته حرفه
ای تعمیر و نگهداری تاسیسات ساختمان آماده ارائه خدمات به ساختمان شما می باشد.

---

آیا تعمیر تاسیسات موتورخانه بر عمر ساختمان اثر گذار است؟

رسیدگی به موقع به تاسیسات ساختمانی مکانیکی و تاسیسات ساختمانی الکتریکی در عمر مفید بنا تاثیر زیادی دارد. بازرسی و رسیدگی منظم و طبق برنامه تاسیسات ساختمانی باید توسط یک کارشناس صورت گیرد. خوب است بدانید که علاوه بر گروه‌های نام برده، تاسیساتی به نام تاسیسات صنعتی نیز وجود دارد. این تاسیسات بیشتر در صنایع و کارخانه‌جات مورد استفاده قرار می‌گیرد و از آن‌جا که در مقیاس بزرگتری اعمال می‌شود بررسی‌های ماهانه و فصلی جوابگوی آن نخواهد بود و باید به طور هفتگی یا نهایتا دوهفته یک بار مورد بررسی توسط کارشناسان قرار گیرد.

نتیجه گیری

در مطلب فوق به ارائه نکاتی درباره تعمیر تاسیسات موتورخانه ، انواع تاسیسات ساختمانی پرداختیم و به مواردی مانند موتورخانه، وسایل تولید حرارت یا دیگ‌های حرارتی، چیلر، مشعل، خطوط انتقال انرژی و وسایل تبادل و توزیع گرما و سرما اشاره کردیم. در نهایت نکاتی درباره تعمیر تاسیسات و نقش تعمیر به موقع تاسیسات بر افزایش طول عمر ساختمان بیان کردیم. امیدواریم مطلب ارائه شده برای شما عزیزان مفید بوده باشد.

شرکت کلینیک انرژی یک شرکت خدمات تاسیساتی است که ازجمله خدمات آن می توان به سرویس و نگهداری استخر؛ تعمیر و نگهداری چیلرهای جذبی و تراکمی و … اشاره کرد.