زمان مطالعه: ۱۹ دقیقه

معرفی سیستم های توزیع هوا در ساختمان

سیستم های توزیع هوا شامل هواساز ،شبکه کانال و اجزای مرتبط با گرم کننده ها، تهویه و خنک سازی در ساختمان ها می شوند. این سیستم ها برای حفظ کیفیت هوای محیط داخلی، هوای تمیز مورد نیاز محیط و برای تعدیل بار گرمایی و سرمایی هوای خنک را تأمین می کنند. تعداد زیادی از اجزای آنها باید لزوما هماهنگ با یکدیگر فعالیت کنند تا به درستی در وضعیت مطلوب باقی بمانند. این سیستم ها نسبتا مصرف انرژی بالایی دارند پس اعمال استراتژی های عملکردی هوشمندانه و روش های محافظتی درست در تعمیر و نگهداری هواساز می توانند به میزان قابل توجهی از مصرف انرژی آن ها بکاهند.

انواع سیستم های هواساز

سیستم های توزیع هوا به دو دسته ی گسترده تقسیم می شوند. حجم ثابت (CV) و حجم هوای متغیر (VAV) . در ادامه به توضیخات کلی در مورد تعمیر و نگهداری هواساز و انواع سیستم هایی که عموما در مجتمعات تجاری و مؤسسات استفاده می شود می پردازیم.

حجم ثابت

سیستم های حجم ثابت در مقادیر ثابتی از جریان هوا فعالیت می کنند؛ فقط دما برای حفظ نقطه تنظیمات محیط می تواند تغییر کند. از دستگاه های حجم ثابت می توان در کاربرد هایی که یک محیط مشخص و یا چند محیط دارند استفاده کرد.

سیستم های تک کانال تهویه و سرمایش را برای محیط فراهم می کنند. محیط هایی که به گرمایش احتیاج دارند ممکن است دارای یک عضو گرم کننده در پایانه ی دستگاه باشند در حالی که بعضی دیگر برای گرمایش به سیستم های مجزا احتیاج دارند.

سیستم های دو کانال از یک فن برای انتقال هوا در کویل های خنک کننده و گرم کننده ی هواساز استفاده و هوا را در کانال های مجزای گرم و سرد توزیع می کنند. جریان های هوا با توجه به نیاز های محیط  می توانند در یک جعبه ی میکس کننده در پایانه ترکیب شوند و یا صرفا سرمایش محیط را فراهم کنند.

دیگر سیستم حجم ثابت دستگاه چند کاربره است که از طریق یک هواساز مرکزی قادر است چند محیط را از هوای تازه تغذیه کند. در بعضی محیط های خاص هوای گرم و سرد در دمپر (تعدیل کننده ) سیستم هواساز با هم ترکیب می شوند. هوای تعدیل شده از طریق تک کانال ها در محیط های مختلف توزیع می شوند.

حجم متغیر

میزان هوایی که از یک هواساز حجم هوای متغیر (VAV) تغذیه می شود ، در پاسخ به میزان هوای تغذیه ی جذب شده توسط دستگاه پایانه حرارتی برای حفظ دمای تنظیم شده ، تغییر می کند. فن هوای تغذیه در شبکه ی کانال برای حفظ نقطه تنظیم در فشار ثابت کنترل می شود. در پاسخ به یک سنسور فشار ثابت در کانال ، میزان هوای تغذیه از سه طریق تنظیم می شود: ۱) دمپرهای کنار گذر(بای پاس) ، ۲) پره های ورودی خلاف جهت و یا در بدنه ی فن تغذیه ۳) درایو سرعت متغیر روی فن موتور که سرعت فن را تنظیم می کند.

سیستم های سرعت متغیر معمولا از طریق سیستم تک کانال محیط را تهویه یا خنک و در صورت نیاز در دستگاه پایانه آن را گرم می کنند.

سیستم توزیع هوای زیرزمین همان حجم هوای متغیر (VAV) است در طراحی آن تغییراتی اعمال شده. هوای تغذیه ی کم فشار از هواساز ( یا کانال هوای تغذیه ) به یک باکس تقسیم کننده هوای زیر زمین منتقل می شود. سپس این هوای تغذیه مستقیما از طریق پخش کننده ها به محیط یا دستگاه پایانه انتقال می یابد که ممکن است قبل از ورود به محیط در واحد های پایانه گرم تر شود. مصرف انرژی فن در این سیستم ها از سیستم های VAV پیشرفته کمتر است. انرژی گرمایی وسرمایی نیز به دلیل ورود هوای تغذیه به طبقه ی نزدیک ساکنین کاهش می یابد. چرا که برخلاف سیستم های پیشرفته VAV این هوا با مقدار هوای کل محیط ترکیب نمی شود.

ساختار تجیهزات هواساز

هواساز با طریقه جریان یافتن هوا در کویل های تعدیل کننده توصیف می شود.

دستگاه های مکنده

کویل های تعدیل کننده ی دستگاه های مکنده در بخش کم فشار و یا بخش ورودی فن قرار دارند. هوا قبل از ورود به کویل ها از تعدیل کننده ها یا کناره ی فیلتر ها عبور می کنند. این روند فاصله ی بین کویل ها و ورودی فن ها را به حداقل می رساند و در عین حال جریان مناسب را برای کویل ها فراهم می کند. سپس فن هوا را مستقیما به درون یک کانال و یا یک باکس تقسیم کننده  با چند کانال تغذیه متصل به آن تخلیه می کند.

دستگاه های دمنده

این دستگاه ها بر عکس دستگاه های دمنده هستند. کویل ها در بخش کم فشار یا بخش خروجی فن قرار دارند. به دلیل آشفتگی هوای تخلیه شده از فن ، کویل باید به اندازه ی کافی در جهت موافق از فن دور  باشد تا برای فرآیند انتقال حرارت مساعد جریان هوای آرام و غیر متلاطم را تأمین کند. این سیستم ها معمولا از دستگاه های مکنده بزرگ ترند. به عنوان گزینه ی دیگر، یک صفحه فشار ( یک  صفحه فلزی مشبک ) را می توانید در جهت   تخلیه ی فن نصب کنید تا از غیر متلاطم بودن جریان هوا مطمئن شوید. این عمل طول بدنه را کوتاه می کند اما سبب افت فشار شدید سیستم و افزایش مصرف انرژی خواهد شد.

سیستم های یکپارچه

این سیستم ها عمدتا به سیستم های تک کانال وابسته اند. این سیستم هارا می توان به صورت آماده یا با تولید سفارشی تهیه کرد. این سیستم ها می توانند دارای تعداد زیادی اجزای سیستم تهویه مطبوع یا ساختارهای مختلف باشند. اجزای سرد کننده می توانند شامل کمپرسور، کندانسور و اواپراتور باشند ( اگر سیستم برای فعالیت به عنوان پمپ حرارتی طراحی شده باشند این اجزا می توانندگرم کننده باشند.). این تجهیزات نیاز به استراتژی هایی برای تعمیر و نگهداری هواساز دارند. اجزای گرم کننده اولیه می توانند شامل کوره ی گاز یا کویل با مقاومت الکتریکی باشند.

سیستم های مرکزی برای ساختمان های بزرگ

این سیستم ها معمولا از سیستم های یکپارچه بزرگ ترند و معمولا دارای کویل سرد کننده هستند که از آب سرد چیلر موتورخانه استفاده می کنند. در صورت نیاز به گرمایش ، گرما از طریق کویل بخار و یا آب داغ و معمولا از یک دیگ بخار یا دیگ آب داغ مرکزی تأمین میشود. این سیستم ها حداقل دارای یک فن تغذیه برای جا به جایی هوا از دمپرها (تعدیل کننده ها) ، فیلتر های هوا ، کویل ها به درون سیستم کانال ها هستند.

برای سیستم های هواساز که مجددا هوای تغذیه را به گردش در می آورند ( این عمل شامل بسیاری از دستگاه های یکپارچه بزرگ نیز می شود.) یک فن هوای بازگشتی ، هوا را از محیط به هواساز بر می گرداند. برای سیستم های هواساز که به یک صرفه جو گر مجهز شده اند، یک مسیر هوای تخلیه وجود دارد که به خارج شدن هوای بیرونی اضافی تولید شده توسط صرفه جو گر و جلوگیری مشکلات کنترل فشار ساختمان کمک می کند.

خدمات نگهداری موتورخانه شامل چه آیتم هایی است؟​

اجزای اصلی هواساز

اجزای اصلی سیستم های توزیع هوا شامل موارد زیر می باشد:

فن ها

کویل ها

فیلتر ها

دمپر ها

کانال ها

فن ها

فن ها با نیرویی که توسط موتور تأمین می شود هوا را با فشار از طریق پروانه ها ( پره ها ) جا به جا می کنند. این نوع جابه جایی باعث افزایش فشار می شود که با واحد اینچ آب آن را می سنجند.

وقتی هوا تحت فشار قرار می گیرد، حین عبور از فن به دلیل اصطکاک گرم می شود. در صورت قرار گرفتن فن موتور در مسیر جریان هوا حرارت بیشتری به هوا وارد می شود. دمای هوا می تواند با توجه به میزان فشار فعالیت سیستم ۱ تا ۵ درجه و یا بیشتر افزایش یابد.

متداول ترین طراحی فن ها که در سیستم های تأسیسات استفاده می شوند سانتریفیوژی و محوری هستند.

سانتریفیوژی

در فن های سانتریفیوژی هوا از طریق روتور وارد محفظه ی فن می شود، ۹۰ درجه می چرخد، توسط یک  محفظه ی حلزونی شکل و پره های فن به دام می افتد، و با فشار به سمت فن تخلیه هدایت می شود. سه نوع فن سانتریفیوژی در کاربرد های تأسیسات متداول ترند:

آیرودینامیکی

فن هایی که دارای فن متمایل به عقب و پره های آیرودینامیکی عمیق هستند. مناسب ترین نوع فن هستند و در سرعت های بالاتر دوران می کنند

پره متمایل به عقب

فن هایی که دارای پره هایی با چرخ مسطح هستند که خلاف جهت پیچش فن خم می شوند. طراحی آیرودینامکی با اختلاف خیلی کم مناسب تر از این نوع طراحی است.

پره متمایل به جلو

 این فن ها از پره های کوچک که در جهت دوران به سمت جلو متمایل اند استفاده می کنند.

محوری

در این فن ها، هوا در یک مسیر مستقیم از طریق روتور پروانه ای عبور و جریان هوا را ایجاد می کند. سه نوع از فن های محوری در کاربرد های تأسیسات متداول ترند:

پره ای محوری

دارای پره های فیکس شده ، قابل تنظیم و شیب قابل کنترل. این فن ها مناسب ترین نوع فن های محوری هستند.

محوری لوله ای

معمولا در محیط هایی که نمی توان از فن سانتریفیوژی استفاده کرد استفاده می شوند.

پروانه ای

این فن ها معمولا برای جا به جا کردن مقادیر زیاد هوا در افزایش فشار ( مقدار کم) استفاده می شوند.

کویل های هواساز

کویل ها مبدل های حرارتی هستند که انرژی را بین جریان هوای تغذیه و محیط انتقال انرژی ، انتقال می دهد. این انرژی می تواند آب ، بخار یا مبرد باشد.

اغلب کویل ها از لوله های مسی ساخته شده اند که ردیفی چیده می شوند. این کویل ها به صورت اختصاصی برای مقادیر مختلف انتقال انرژی مورد نیاز طراحی می شوند. این لوله ها زمانی که اختلاف دما زیاد است می توانند به صورت لخت و هنگامی که اختلاف دما کمتر است می توانند دارای تیغه های طویل باشند.

عموما برای انتقال بیشتر انرژی در هر فوت مکعب به هوا، ردیف ها و تیغه های بیشتری مورد نیاز است. اضافه کردن ردیف ها باعث عمیق تر شدن کویل و افزایش میزان افت فشار ثابت در کویل می شود.

فیلتر های هواساز

فیلتر های هوا برای جلوگیری از ورود ذرات معلق در هوا و گردش مجدد آن در ساختمان استفاده می شوند و از فن ها ، کویل ها ، دیگر تجهیزات در جهت آن و ساکنین محافظت می کنند. بیشتر آلاینده های موجود در جریان هوا توسط ساکنین داخلی ، لباس ها ، گرد و غبار کاغذ و تونر دستگاه کپی ایجاد می شوند. آلاینده های خارجی نیز سبب ورود ذرات به محیط داخلی می شوند. به طور مثال اگزوز موتور که مواد ریز دود مانندی را تولید می کند. فیلتر ها از نظر میزان پالایش در درجه های مختلفی وجود دارند بر اساس استاندارد های ASHRAE و  با MERV( حداقل میزان راندمان گزارش شده) ۵۲/۲ دسته بندی می شوند.

اغلب سیستم های هواساز به گونه ای طراحی می شوند که بتوانند هوا را با سرعت ۳۰۰ تا ۶۰۰ fpm در محل فیلتر جا به جا کنند. حرکت در سرعت های بالاتر باعث می شود که مواد با فشار زیاد از فیلتر عبور کنند و از اثر بخشی فیلتر کاسته شود. جریان هوای عبوری از فیلتر باید تا حد امکان یکنواخت باشد تا از ایجاد شتاب بالا و آشفتگی جریان هوا جلوگیری شود.

سه نوع از فیلتر هایی که کاربرد بیشتری دارند شامل موارد زیر می شوند:

صفحه با سطح الیافی

سطح فیلتر دارای یک سطح چسبناک است که ذرات به آن برخورد می کنند و می چسبند. محدوده ی آن از استاندارد قدیمی ۳۰% (MERV 4) تا ۹۹/۹۹ % فیلترهای HEPA (MERV 15 و یا بیشتر) وجود دارد. سایز آن ها از ۱۲ تا ۲۴ ……….. متغیر است.

فیلتر های الیافی تجدید پذیر

این فیلتر ها عموما از مواد فیلتر MERV 4 بر ROLL ها استفاده می کنند. یک سنسور برای اختلاف فشار یک موتور کوچک را فعال می کند تا فیلتر را در سیستم هواساز و در جریان هوا بچرخاند. این عمل بر کل جریان هوا مؤثر نیست ولی می تواند به اندازه ی کافی و تا حد قابل قبولی میزان افت فشار را کم کند. این شرایط باعث ایجاد فشار کم ( کمتر از فشار طراحی شده) در بخش های آلوده و ایجاد فشار بالا ( بالاتر از فشار طراحی شده) در بخش های تمیز می شود.

پاک کننده های هوای الکترونیکی

این فیلتر ها از بارش الکترونیکی برای فیلتر هوا استفاده می کنند. ذرات حین عبور از یه بخش یونیزه شده ، بارگیری الکتریکی می شوند. این ذرات بارگیری شده سپس از یک بخش گرد آوری که دارای صفحات بارگیری با جریان مستقیم هستند عبور می کنند. این ذرات توسط صفحه ها جذب می شوند و به آن می چسبند. این پاک کننده های هوا ازن تولید می کنند. اگر چه با تراکم کم ولی برای سلامتی مضر اند و باید درست و اصولی توسط یک متخصص تعمیر و نگهداری موتورخانه نصب شوند.

دمپر های هواساز

دمپر جریان هوا را در سیستم توزیع هوا کنترل و هدایت می کنند. همچنین می توان دمپرها را در میزان آتش سوزی های مشخص برای جلوگیری از جا به جایی دود و شعله به منظور ایجاد امنیت در دیوار ها و سقف ها نصب کرد. این دستگاه ها که مجهز به موتور هستند با سیستم هشدار آتش کنترل می شوند. اما پیشرفت های اخیر در ایمنی سیستم های کنترل دیجیتال مستقیم (DDC ) سبب آن شده که بتوان از این سیستم ها نیز برای ایجاد امنیت استفاده کرد.

دمپر ها بر اساس نحوه ی قرار گیری پره ، میزان نشتی و نوع کنترل آن ها دسته بندی می شوند.

نحوه ی قرارگیری پره ( موازی یا تیغه های روبروی هم )

جریان هوا در دمپر پره موازی با وضعیت قرار گیری دمپر تطابق ندارد. در حالت نیمه باز ۹۰% میزان جریان برنامه ریزی شده می تواند به دمپر برسد. دمپر موازی با توجه به تطابق بیشتر می تواند کنترل دقیق تری را برای کل محرک ها اعمال کند.

نوع دیگر دمپر موازی ، دمپر مکش از پشت است. این دمپر عموما با فشار هوا فعالیت می کند و برای جا به جایی هوا صرفا در یک جهت طراحی شده است؛ مانند سیستم هواکش ساختمان. در این دمپر ها میزان نشتی کم نیست و هوا تحت شرایط خاص و حتی با وجود خاموش بودن فن می تواند از ساختمان خارج شود.

میزان نشتی

اساسا میزان کیفیت ساخت را تعیین می کند. میزان نشتی کمتر نشان دهنده ی کیفیت بالاتر تعدیل کننده است. بسیاری از دستور العمل های مربوط به انرژی برای کاربرد های هوای خارجی نیازمند دمپر هایی هستند که میزان نشتی کمی دارند و در تعمیر و نگهداری هواساز انرژی بیشتر را حفظ می کنند.

نوع کنترل (متوازن کننده یا دو حالته )

دمپر های متوازن کننده دارای محرکه هایی برای پاسخ به خروجی متغیر از سیستم DDC  هستند که جریان هوا را معمولا بین حالت مینیمم و ماکزیمم کنترل می کنند. این دمپر ها در دستگاه های پایانه ی VAV، همانند صرفه جو گرهای هوای کناری در سیستم هواساز ، استفاده می شوند.

دمپر های دو حالته چه در حالت باز چه در حالت بسته دارای محرک هستند. از این دمپر ها هنگام خاموش بودن فن های هواکش برای ایزوله کردن آن ها از فضای خارجی استفاده می شود.

کانال های هواساز

عموما سیستم کانال ها دو نوع دارند: تک کانال و دو کانال. از هر دو نوع آن ها می توان در کاربرد های جریان ثابت و متغیر استفاده کرد. کانال ها معمولا از فولاد گالوانیزه ساخته شده اند. این کانال ها عموما با عایق های حرارتی از جنس پشم شیشه پوشیده می شوند تا کاهش یا افزایش حرارت از طریق بدنه ی کانال را به حداقل برسانند و هنگامی که کانال هوای سرد را حمل می کند از تقطیر شدن بخار آب در سطح خارجی کانال جلوگیری کند. عایق کاری همچنین از نویز های کانال ها می کاهد.

در حالی که متداول ترین مواد مورد استفاده برای ساخت کانال ها فولاد گالوانیزه است، در ساخت آن ها می توان از روکش دار کردن کانال ، شکل محکم پشم شیشه ، استفاده کرد.  پشم شیشه عایق حرارتی توکار را ایجاد می کند و سطح داخلی باعث جذب صدا و حین فعالیت سیستم تأسیسات می شود. این نوع کانال کشی معمولا در سیستم های کم فشار ،۲ wg یا کمتر، به دلیل محدودیت مواد در ساختار آن ها استفاده می شوند.

کانال های انعطاف پذیر یا ” flex  ” دارای اشکال مختلفی از مواد هستند اما معمولا برای ساخت کانال حلقوی و منعطف به شکل کویل سیم فلزی با رویه ی پلاستیک منعطف دیده می شوند. در اغلب موارد یک لایه عایق از جنس پشم شیشه کانال را می پوشاند و یک لایه ی نازک پلاستیکی از عایق محافظت می کند. کانال های انعطاف پذیر برای اتصال خروجی هوای تغذیه به کانال های غیرانعطاف پذیر مناسب اند. اما میزان افت فشار در کانال های منعطف از دیگر انواع کانال ها بیشتر است. بدین ترتیب طول کانال باید کوتاه ، کمتر از ۱۵ فوت، و تا حد امکان مستقیم باشد. در کانال های منعطف باید از ایجاد پیچ خوردگی جلوگیری کرد. متداول ترین کاربرد کانال های انعطاف پذیر اتصال کانال های هوای تغذیه به دستگاه پایانه است.

صرف نظر از مواد مورد استفاده، عایق کاری لوله ها برای جلوگیری از نشتی امری بسیار حیاتی در تعمیر و نگهداری هواساز است.

مسائل امنیتی تعمیر و نگهداری هواساز

قبل از سرویس کردن فن ها و قطعات مرتبط، برق موتور و لوازم را قطع کنید. فعالیت کردن در نواحی نزدیک به تجهیزات گردان یا متحرک می تواند بسیار خطرناک باشد. فیلتر های الکترونیکی ممکن است قبل از تعمیرات نیاز به اتصال به زمین خاصی داشته باشند. برای اطمینان از امنیت در نگهداری و روش های به کارگیری از تجهیزات از خدمات پشتیبان و نگهداری تاسیسات ساختمان کمک بگیرید و پروتکل های قفل های امنیتی را لحاظ کنید.

بهترین روش ها و شاخص های عملکرد بهینه تعمیر و نگهداری هواساز

این روش ها به بهبود عملکرد سیستم های توزیع هوا و کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری هواساز

کمک می کند.

بهبود کنترل صرفه جویی در دمای مخزن خشک

صرفه جویی برای حذف یا کاهش برودت مکانیکی هنگام کمتر بودن دمای هوای خارجی از هوای بازگشتی طراحی شده است. صرفه جو گر ها می توانند به میزان قابل توجهی انرژی ذخیره کنند ولی اغلب به دلیل عدم آگاهی اپراتور های ساختمان عملکرد ضعیفی دارند.

کنترل بهینه ی انرژی در تعمیر و نگهداری هواساز

زمان بندی سیستم هواساز

زمانبندی تجهیزات را در کنترل کننده های مرکزی (DDC) یا ساعت های مکانیکی بررسی کنید. معمولا زمانبدی تجهیزات به طور موقت تنظیم و سپس فراموش می شود. زمانبندی مناسب برای کارکرد هواساز تاثیر بسازایی در کاهش مصرف انرژی و همچنین هزینه های تعمیر و نگهداری هواساز دارد.

ریست کردن دمای هوای تغذیه

تعدیل کردن هوا ، معمولا در فصل بهار و پاییز، که میتواند شامل نقطه تنظیم هوای تغذیه در دمای بالاتر برای سردسازی و در دمای پایین تر برای گرمایش باشد.

گسترش محدوده و دامنه ی دمایی

مصرف انرژی را به حداقل می رساند از مقابله ی غیر ضروری بین سیستم های گرمایشی و سرمایشی می کاهد. این عمل همچنین ناپایداری حاکی از سیکل کوتاه مدت بین حالت های گرمایشی و سرمایشی را کنترل می کند.

بستن دمپر هوای خارجی

حین راه اندازی سیستم هنگام صبح در فصول سرد. هنگام گرم کردن ساختمان قبل از حضور ساکنین از بسته بودن دمپر های هوای خارجی اطمینان حاصل کنید.

آزادکردن هواساز در صبح زود

در فصول گرم ساختمان را قبل از سرد سازی مکانیکی با ۱۰۰% هوای خارجی خنک کنید. ( هنگامی که دمای هوای خارجی مطلوب است.)

به کارگیری کنترل راه اندازی بهینه

بسیاری از سیستم های کنترل کننده مرکزی در ساختمان ها از کنترل راه اندازی بهینه استفاده می کنند. وقتی این کنترل فعال شود ، انرژی مصرفی هنگام راه اندازی سیستم تأسیسات ساختمان را کاهش می دهد.

ریست کردن فشار ثابت سیستم VAV

نقطه ی تنظیم فشار ثابت می تواند به طور خودکار در یک دستگاه سنسور کنترل مکانی ریست شود. این استراتژی کنترل به فن تغذیه اجازه می دهد تا برای حفظ شرایط مطلوب در محدوده ی خاص ، جریان هوا را در میزان حداقل و مورد نیاز نگه دارد.

در فصول گرم شیرهای کویل گرمایشی را خاموش کنید

بسیاری از کویل های گرم سیستم هواساز و شیر های دو کانال با سطح گرم باید در فصول سرد برای جلوگیری از گرمایش غیر ضروری و تصادفی خاموش شوند.

بهترین روش های تعمیر و نگهداری هواساز

در ادامه به شرح توصیه هایی برای بهبود محافظت و تعمیر و نگهداری هواساز از قطعات می پردازیم:

فیلتر ها

همه ی فیلتر ها باهم یکسان نیستند. سیستم های فیلتر در حال استفاده را با فیلتر هایی که سطح گسترده تری دارند تعویض کنید. میزان افت فشار اولیه این فیلتر ها کم ، ظرفیت نگهداری گرد و غبار بیشتر و رتبه بندی ساختاری بیشتری دارند.از فواید آن می توان طولانی بودن سیکل تغییرات و کمتر بودن افت فشار را نام برد .( که باعث ذخیره ی انرژی فن می شود.)

فیلتر ها معمولا در یک مدت زمان مشخص و قبل از پایان عمر مفیدشان باید تعویض شوند. تمیز بودن فیلتر ها اهمیت بسیار بالایی برای کارایی موثر هواساز دارد و یکی از مهم ترین موارد برای تعمیر و نگهداری هواساز است. برای تعویض فیلتر ها راهنمایی های سازنده را دنبال و با توجه به مقیاس های مشخص از افت فشار لبه ی فیلتر استفاده کنید.

فن ها

فن ها معمولا با وجود محافظت کم از آن ها می توانند تا چند سال بدون نقص فعالیت کنند. اما این خشنودی اطمینان از عملکرد آن می تواند موجب غفلت در نگهداری و فرسودگی آن ها شود. پروتکل های محفظتی تعیین شده را برای پاکسازی محفظه و پره های فن ، روغن کاری و بررسی نشتی ها، تنظیم تسمه ها، چک کردن تکیه گاه ها و اجزای ساختاری و آنالیز لرزش ها دنبال کنید.

کویل ها

تمیز بودن کویل هواساز مستقیما بر راندمان انتقال گرما از جریان هوا یا به درون آن و عملکرد کل سیستم تأسیسات تأثیر گذار است. در کویل تمیز میزان افت فشار در بخش آب و بخش هوا و در نتیجه مصرف انرژی پمپ و فن کمتر است. کم بودن مصرف انرژی فن و پمپ همچنین به معنی کاهش حرارت ( بار پارازیتی برای فرآیند سرد سازی ) فن و پمپ می باشد. پاکسازی کویل ها معمولا به زمان بعد تر موکول می شود چرا که وقت گیر و دشوار است. بهترین استراتژی پاکسازی پیشگیری از آلوده شدن کویل با نگهداری منظم فیلتر ( سطح خارجی کویل) و تصفیه آب ( سطح داخلی کویل ) توسط تیم خدمات پشتیبان و نگهداری تاسیسات ساختمان می باشد.

سنسور های هواساز :

سنسور ها را پاکسازی و کالیبره کنید. تلاش برای کنترل یک سیستم تأسیساتی با شیر های خروجی غلط از سنسور کالیبره نشده امری بیهوده است. مشابها یک سنسور تمیز و کالیبره شده اگر در محل نامناسب قرار گیرد می تواند استراتژی کنترل مناسب را برهم بزند.

کانال ها:

نشتی کانال می تواند به میزان قابل توجهی از رسیدن هوای تغذیه به مقصد مورد نظر جلوگیری کند. به طور منظم شبکه کانال ها و نقاط اتصال ها را برای عدم نقص عایق ها بررسی کنید. کانال های منعطف در نزدیکی دستگاه های پایانه ممکن است قطع یا پیچ خورده باشند و به میزان زیادی جریان هوا به دستگاه های پایانه را کاهش دهند.

آنالیز لرزش هواساز :

یک روش مناسب و پیشگیریانه برای حفاظت آنالیز کردن متناوب لرزش های فن ها و موتور ها است. لرزش ها را با گزارشات قبل مقایسه کنید . این لرزش ها می توانند نشانگر تخریب اجزا مانند فرسودگی تکیه گاه ها ،تنظیم شفت و یا عدم تعادل پره ی فن باشد. برای انجام این آنالیز ها به جای خرید قطعات و آموزش به مهندسین بهتر است یک پیمانکار نگهداری موتورخانه یا مهندس تاسیسات استخدام کنید.

چگونگی تشخیص نقص در تعمیر و نگهداری هواساز

توجه : این  موارد ذکر شده مختص سیستم های تک کانالی است که دارای هردو کویل سرمایشی و گرمایشی در هواساز هستند. سیستم های چند کاربره، دو کانال اختصاصا برای عملکرد همزمان دو کویل طراحی شده اند.

دلیل ایجاد اختلال می تواند مشکل عملکرد انرژی باشد که قابل حل است و یا مشکلاتی که نمی توان از بروز آن ها جلوگیری کرد که احتمالا نیازمند یک پروژه ی مناسب می باشد. گام هایی که در ادامه توضیح داده شده را دنبال کنید تا دلایل بروز اختلالات را در یابید. اگرنقصی را تشخیص دادید روند ثبت گزارشات را برای نقص و سپس حل مشکل آن انجام دهید.

هنگامی که سرمایش و گرمایش صورت نمی گیرد ( شیر ها برای هردو حالت بسته اند) دمای هوای تغذیه ( SAT) باید مساوی دمای هوای ترکیب شده (MAT) به علاوه ی چند درجه برای حرارت فن باشد ( معمولا دو درجه در اغلب سیستم های تجاری و تا ۴ درجه برای سیستم های پرفشار ). اگر اختلاف دما بیشتر از حدی باشد که نتوان آن را به حرارت فن نسبت داد، ممکن است اختلالاتی در کویل گرمایشی ایجاد شده باشد.

کویل های گرمایشی و پیش گرمکن  هواساز معمولا در محلی بین ورودی هوای خارجی (OSA) و کویل سرمایشی واقع می شود تا از منجمد شدن کویل سرمایشی در دما های خیلی پایین جلوگیری کند. این عمل برای پیکر بندی های مکنده و دمنده اجرا می شود. اگر کنترل رطوبت در دسترس باشد ، کویل گرمایشی اولیه ( و یا یک کویل تکمیلی ) می تواند در جهت کویل سرمایشی باشد. کویل گرمایشی می تواند الکتریکی ، هیدرونیکی ( آب گرم) یا بخار باشد و دلیل علائم و مشکلات هرکدام می تواند برای انواع دیگر اعمال شود. با عملکرد هردو کویل، کویل سرمایشی باید مقداری از حرارتی که توسط کویل گرمایشی اضافه شده را حذف کند تا نقطه تنظیم SAT حفظ شود

گام اول بررسی در تعمیر و نگهداری هواساز

معیار های طراحی سیستم را مرور کنید تا دریابید که کنترل رطوبت بخشی از طراحی آن است یا خیر. در بعضی شرایط کویل سرمایشی برای کاهش رطوبت جریان هوا فعال می شود. این کویل اساسا هوا را با دمایی پایین تر از نقطه تنظیم دمای مخزن خشک سرد می کند. پس جریان هوا برای رسیدن به نقطه تنظیم SAT باید مجددا گرم شود. در این موارد کویل گرمایشی در جهت کویل سرمایشی قرار می گیرد. اگر این مورد شامل شرایط شما می شود اول رطوبت زدایی کنید و سپس می توانید هردو کویل را فعال کنید. اما اگر چند هواساز یک محل را تغذیه می کنند مطمئن شوید که عملکرد آن ها از یک تنظیم ثابت در سنسور هاست و مستقل نیست. همه ی هواساز باید در یک حالت مشابه و در یک زمان فعالیت کنند. در غیر این صورت بر خلاف یکدیگر عمل می کنند. ( یک سیستم در حال گرم کردن و در همان حال سیستم دیگر در حال سرد سازی)

گام دوم بررسی در تعمیر و نگهداری هواساز

معیار های طراحی و برنامه ریزی سیستم کنترل کننده های مرکزی را مرور کنیدتا دریابید که پمپ سیستم آب سرد برای محافظت در برابر انجماد در مدار فعال است. عموما برای جلوگیری از انجماد آب سرد را درون کویل به گردش در می آورند، مخصوصا در مناطقی که انجماد کمتر رخ می دهد. ( در این موارد مراقبت از دستگاه در برابر انجماد مهمتر از ذخیره ی انرژی تلقی می شود.) تناوب این روش شامل موارد زیر است:

ـ تخلیه ی کویل های سرمایشی در زمستان. این عمل یک روش استاندارد در سیستم های توزیع دو لوله ای است.

ـ داشتن شیر های تخلیه الکتریکی که به صورت خودکار کویل سرمایشی را در شرایط انجماد تخلیه می کند. ( مطمئن شوید که مواد های افزودنی آب با دستور العمل های فاضلاب بومی شما تطابق دارد.)

اگر این شرایط رخ دهد، مصرف انرژی کلی برابر است با مجموع انرژی پمپ آب سرد و انرژی ای که کویل سرمایشی از جریان هوا حذف می کند.

گام سوم بررسی در تعمیر و نگهداری هواساز

سیستم کنترل کننده مرکزی (DDC) را بررسی کنید تا دریابید که نقطه تنظیم دمای تغذیه دارای زمانبدی ریست است و لغو نشده. نقطه ی تنظیم اصلی را همانطور که در برنامه ی عملکرد سیستم مشخص شده تأیید کنید. اگر نقطه تنظیمات لغو شده باشند، قبل اصلاح آن دلیل آن را پیدا کنید. گاهی اوقات قفل های نرم افزاری ( وسیله ی حفاظتی که از تداخل دستگاه یا عملیات ها جلوگیری می کند) برای ممانعت از سرمایش و گرمایش همرمان برنامه ریزی نشده اند و ممکن است کویل ها در نقطه تنظیمات متفاوتی کنترل شوند. ممکن است گرمایش برای رسیدن به یک دمای مشخص براساس

زمانبدی ریست با استفاده از OSA فعال باشد در حالی که سرمایش برای حفظ دمپر دستگاه پایانه در یک وضعیت معین فعال شده است.

گام چهارم بررسی در تعمیر و نگهداری هواساز

فرمان های DDC را برای شیرهای کویل گرمایشی و سرمایشی بررسی کنید. فقط یکی از آن ها باید فعال باشد. اگر هیچ سوئیچی وجود ندارد که در مورد موقعیت شیر ها در سیستم کنترل کننده مرکزی بازخورد داشته باشد، باید شیر هارا بررسی کنید.  محرک شیر در شیرهای دوراهی و سه راهی نیاز به گشتاور های متفاوتی دارند. محرک های شیر های دوراهی برای غلبه بر ارتفاع فشاری ثابت پمپ به گشتاور بیشتری نیاز دارند. شیر سه راهی جریان را صرفا هدایت می کند و غلبه ای برآن ندارد پس محرک آن به گشتاور کمتری نیاز دارد. یک شیر سه راهی ممکن است در یک دوراهی پنهان شود ولی محرکه جایگزین نشده باشد. شیر هارا بررسی کنید و مطمئن شوید که وضعیت آن ها به همان صورتی است که در سیستم کنترل کننده مرکزی نشان داده شده است.

گام پنجم بررسی در تعمیر و نگهداری هواساز

بعضی شیر های کنترل هوایی و مجهز به موتور نیز می توانند به صورت دستی تنظیم شوند. مطمئن شوید که شیر ها طبق فرمان های سیستم کنترل کننده مرکزی به آسانی حرکت می کنند و تنظیمات دستی حرکت آن ها را محدود نمی کند. اگر این سیستم یک سیستم کنترل هیبریدی باشد (سنسورهای کنترل کننده مرکزی با کنترل کننده های هوایی ) عملکرد صحیح کنترل کننده ی الکترونیکی هوا و کنترل کامل هوا در دیافگرام هوایی را تأیید کنید. اگر شیر کنترل ها باز است مطئن شوید که شیر های ایزوله شده ی کویل برای کنترل جریان استفاده نمی شوند

گام ششم بررسی در تعمیر و نگهداری هواساز

اگر یک شیر قادر به حرکت کامل نیست و یا به فرمان کنترل کننده مرکزی پاسخی نمی دهد، برای عملکرد صحیح محرک را برداشته و آن را بررسی کنید. شیر را نیز باید برداشته و برای تعمیرات و بررسی  باز کنید. به دنبال نقص های سطوح نشیمنگاه در دیسک و بدنه ی شیر بگردید. صافی ای که در خلاف جهت شیر کنترل قرار دارد را بررسی کنید و از تمیزی و نصب یک اشغالگیر در آن اطمینان حاصل کنید. ( یک شاخص خوب برای تشخیص شیر دارای نشتی اختلاف دما بین لوله های ورودی و خروجی است که با استفاده از دست یا یک ترمومتر قابل شناسایی است. در حین چک کردن آن مواظب حرارت آن باشید)

چگونه در تعمیر و نگهداری هواساز نقص ها را تایید کنیم

گزارشات زیر را ثبت کنید

ـ دمای هوای خارجی (OSAT)

ـ دمای هوای تغذیه(SAT)

ـ دمای هوای ترکیب شده(MAT)

ـ دمای هوای بازگشتی (RAT)

ـ شیر سرمایشی (%)

ـ شیر گرمایشی (%)

ـ دمای هوای خروجی از کویل گرمایشی (LAT)

ثبت این پارامترها در تعمیر و نگهداری هواساز به شدت به اپراتور در تشخیص نقص کمک می کند. روند ثبت گزارشات دمای هوای خروجی از کویل گرمایشی هواساز معمولا به ثبت کننده های پرتابل احتیاج دارد. نموداری از دما ها را رسم کرده و مشاهده کنید که چگونه دمای هوای خروجی از کویل گرمایشی کویل و یا درصد ظرفیت آن با توجه به موقعیت های شیر تغییر می کند.