دستگاه مینی چیلر خانگی به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین و به‌صرفه‌ترین سیستم‌های سرمایشی روز دنیا، توانسته جایگاه ویژه‌ای در پروژه‌های ساختمانی، مسکونی و صنعتی پیدا کند. این دستگاه کوچک اما قدرتمند، با تولید آب سرد و ارسال آن به فن کویل‌ها یا هواسازهای داخل ساختمان، نقش مهمی در تأمین هوای خنک و مطبوع ایفا می‌کند. از آنجایی که دستگاه‌ها نیز مانند سایر تجهیزات تهویه مطبوع نیازمند نگهداری تخصصی، سرویس‌های دوره‌ای و تعمیرات حرفه‌ای هستند، کلینیک انرژی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و تخصصی‌ترین تیم‌های سرویس و نگهداری موتورخانه و سایر تاسیسات ساختمان، آماده ارائه خدمات کامل در این زمینه است. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا با این دستگاه، کاربردها، مزایا و نکات مهم خرید و نگهداری آن بیشتر آشنا شوید.
مینی چیلر چیست؟
Mini chiller دستگاهی کوچک و کارآمد برای سرمایش فضاهای مختلف مانند منازل، آپارتمان‌ها، دفاتر و برخی محیط‌های صنعتی است. این دستگاه با استفاده از سیکل تبرید، آب را خنک کرده و آب سرد تولید شده را برای خنک‌سازی هوا یا تجهیزات به کار می‌برد. به زبان ساده، این نوع چیلرها شبیه یک کولر گازی بزرگ عمل می‌کنند، اما ظرفیت و کاربرد گسترده‌تری دارند.
مینی‌چیلر با سیکل تبرید تراکمی یا جذبی، گرما را از آب یا سیال واسط گرفته و سرمایش ایجاد می‌کند. این دستگاه در پروژه‌های مسکونی، صنعتی و فرآیندی کاربرد دارد و به دلیل اهمیت صرفه‌جویی در مصرف انرژی، گزینه مناسبی برای تهویه مطبوع است. این دستگاه به دلیل ابعاد کوچکش به چیلر خانگی یا آپارتمانی نیز شناخته می‌شود و یکی از انواع سیستم تهویه مطبوع لوکس محسوب می‌شود.
استفاده از مینی‌چیلر باعث ایجاد استقلال دمایی در هر فضا شده و به دلیل وجود کمپرسور اینورتر، مصرف برق کمتری دارد. این دستگاه از نظر طراحی و عملکرد، تفاوت زیادی با چیلر تراکمی هوا خنک ندارد و در واقع نمونه کوچک شده آن‌ها به شمار می‌رود. ظرفیت برودتی دستگاه مینی چیلر تراکمی معمولا کمتر از ۱۰ تن تبرید است و برای تولید آب سرد در سیستم‌های سرمایشی و تهویه مطبوع یا فرایندهای صنعتی استفاده می‌شود.
جالب است بدانید که این دستگاه در دسته چیلر تراکمی قرار دارد و کندانسور چیلر تراکمی آن به صورت هوا خنک طراحی شده است. این دستگاه آب را خنک کرده و به وسیله پمپ، آب سرد را به فن کویل‌ها یا هواسازهای داخل ساختمان پمپاژ می‌کند و هوای محیط را خنک می‌سازد. در کاربرد صنعتی نیز آب سرد به مبدل حرارتی یا دستگاه صنعتی فرستاده شده و عمل خنک کاری انجام می‌شود.
طرز کار مینی چیلر
مینی‌چیلرها مانند سایر چیلرهای تراکمی، بر اساس سیکل تبرید تراکمی بخار کار می‌کنند. در این فرآیند، گاز مبرد توسط کمپرسور فشرده شده و فشار و دمای آن افزایش می‌یابد. سپس این مبرد داغ وارد کندانسور می‌شود تا حرارت خود را به محیط اطراف انتقال دهد و به مایع تبدیل گردد. پس از آن، مایع مبرد با عبور از شیر انبساط یا لوله موئین، دچار افت فشار شدید شده و دمایش کاهش می‌یابد. مبرد سرد به اواپراتور وارد شده و در آنجا با جذب گرمای آب در حال جریان، باعث خنک شدن آب می‌شود. در نتیجه، مبرد تبخیر شده و مجدداً به کمپرسور باز می‌گردد تا این چرخه به صورت مداوم تکرار شود.
این سیستم به گونه‌ای طراحی شده که پمپ و منبع انبساط در داخل خود چیلر تعبیه شده و نیاز به موتورخانه مرکزی ندارد. این دستگاه‌ها معمولاً در فضاهایی مانند ساختمان‌های مسکونی، اداری و صنعتی برای تأمین سرمایش کاربرد دارند.
مزایای استفاده از مینی چیلر
حال که به سوال مینی چیلر چیست، پاسخی کامل داده‌ایم، بهتر است اندکی در مورد مزایای استفاده از این نوع تاسیسات ساختمان اطلاعاتی ارائه دهیم. یکی از مهم‌ترین مزایای این که به فن کویل‌های مختلف در ساختمان متصل می‌شود، این است که آب سرد آن در روزهای گرم سال (و آب گرم پکیج یا موتورخانه در فصل سرما) از طریق لوله‌کشی به همه فن کویل‌ها منتقل می‌شود. هر فرد می‌تواند فن کویل اتاق خود را به دلخواه خاموش کند یا روشن کرده و دمای محیط را به میزان دلخواه تنظیم کند، بدون اینکه تغییری در عملکرد سایر فن کویل‌ها ایجاد شود. این ویژگی هم آسایش فردی هر شخص را تأمین می‌کند و هم موجب صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود.
مزیت دیگر این سیستم نسبت به اسپلیت یا داکت اسپلیت، هزینه پایین‌تر اجرای آن است. زیرا در سیستم‌های اسپلیت و داکت اسپلیت، چند ده متر لوله مسی برای اتصال یونیت‌های داخلی و خارجی به کار می‌رود که با توجه به قیمت بالای مس، هزینه زیادی به همراه دارد. همچنین، داکت اسپلیت به کانال‌کشی نیاز دارد. در حالی که در مینی‌چیلر و فن کویل‌ها فقط لوله‌کشی ساده و کم‌هزینه آب انجام می‌شود و بنابراین هزینه نصب و اجرای این سیستم بسیار پایین‌تر است.
مینی‌چیلر تنها سیستم سرمایشی نیست، بلکه در فصل زمستان با اتصال لوله‌های فن کویل به آب گرم موتورخانه یا پکیج، عمل گرمایش نیز به بهترین شکل انجام می‌شود و دیگر نیازی به سیستم‌هایی مانند رادیاتور یا سیستم گرمایش از کف نخواهد بود.
کاربردهای مینی چیلر
کاربردهای مینی‌چیلرها بسیار گسترده است در همین راستا سعی شده است در پاسخ سوال کاربرد مینی چیلر چیست، مهم‌ترین و پرطرفردارترین کاربردها را توضیح دهیم:
۱. کاربرد مینی‌چیلر در تهویه ساختمان
در هر بخش ساختمان می‌توان یک یا چند فن کویل از نوع سقفی، زمینی یا دیواری نصب کرد. مینی‌چیلر با سرد کردن آب و ارسال آن به فن کویل‌ها، هوای داخل ساختمان را خنک می‌کند. برای تأمین گرمایش نیز به جای آب سرد، آب گرم حاصل از پکیج گازسوز یا بویلر موتورخانه، به فن کویل‌ها فرستاده می‌شود.
۲. کاربرد مینی‌چیلر در صنعت
مینی‌چیلر علاوه بر کاربرد در ساختمان، در صنایع نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین دستگاه‌های خنک کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان نمونه، آب سرد خروجی از مینی‌چیلر وارد لوله یک مبدل شل اند تیوب می‌شود و پس از جذب گرمای اسید سولفوریک داغ، دوباره به مینی‌چیلر باز می‌گردد تا مجدداً سرد شده و به مبدل بازگردد.
در بسیاری از صنایع مانند صنایع غذایی، پلاستیک، فولاد، داروسازی، شیمیایی، بهداشتی و شیشه‌سازی که در فرآیند تولید، گرمای زیادی تولید می‌شود، از مینی‌چیلر برای دفع این گرما و جلوگیری از آسیب به تجهیزات استفاده می‌شود.
۳. استفاده از مینی‌چیلر برای تهویه مطبوع
مینی‌چیلرها بیشتر برای تهویه مطبوع در ساختمان‌های مسکونی با تعداد واحدهای محدود استفاده می‌شوند. در بعضی ساختمان‌های اداری و تجاری نیز کاربرد دارند.
اجزای تشکیل دهنده مینی چیلر
مینی‌چیلر از چهار بخش اصلی تشکیل شده است که شامل کمپرسور، کندانسور، شیر انبساط و اواپراتور است. کمپرسور که معمولا از نوع اسکرال یا روتاری بوده و وظیفه آن تأمین انرژی لازم برای حرکت مبرد در سیکل تبرید و فشرده‌سازی گاز است. کندانسور چیلر تراکمی مینی که بیشتر از نوع هوا خنک (خشک) انتخاب می‌شود، حرارت گاز مبرد را به هوای محیط انتقال می‌دهد. شیر انبساط با کاهش فشار و دمای مبرد، آن را برای ورود به اواپراتور و جذب گرما آماده می‌کند و در انواع مکانیکی و الکترونیکی موجود است. اواپراتور مینی چیلر تراکمی نیز به‌عنوان مبدل حرارتی، وظیفه خنک کردن آب تا دمای حدود ۷ درجه سانتی‌گراد را بر عهده دارد.
تفاوت چیلر و مینی چیلر
تفاوت چیلر و نوع مینی آن بیشتر در ظرفیت برودتی آن‌هاست، به‌طوری که مینی‌چیلرها با ظرفیت کمتر از ۱۰ تن تبرید ساخته می‌شوند و حداقل ظرفیت مینی‌چیلر در مجموعه تهویه نگار ۳ تن تبرید واقعی است. در سیستم مینی‌چیلر، هر واحد مسکونی یا اداری یک دستگاه جداگانه دارد که به فن‌کویل‌های همان واحد متصل می‌شود، ولی در چیلر مرکزی، تمام واحدها به یک دستگاه واحد وصل بوده و از آن تغذیه می‌شوند. به همین دلیل، هزینه برق و نگهداری در مینی‌چیلر برای هر واحد مجزا و در چیلر مرکزی به‌صورت مشترک است. از نظر اقتصادی، چیلر مرکزی به‌دلیل مصرف بهینه‌تر برق و امکان کنترل مجزای مصرف هر واحد با Energy meter می‌تواند گزینه مناسب‌تری باشد.
نکات نگهداری مینی چیلر
مینی‌چیلرها به سرویس و نگهداری دوره‌ای نیاز دارند که برای حفظ عملکرد مناسب دستگاه باید به‌طور منظم انجام شود. این دستگاه‌ها که در کارخانه‌های کوچک صنعتی برای خنک کردن فرآیندهای تولید استفاده می‌شوند، به دلیل کارکرد مداوم و استهلاک بالا نیازمند نگهداری دقیق هستند. در سرویس مینی‌چیلر، بخش‌هایی مانند کمپرسور از نظر سطح روغن، نشتی، لرزش و دمای عملکرد بررسی می‌شود، فیلترها باید شسته یا تعویض شوند، لوله‌های آب ورودی و خروجی برای نشتی کنترل می‌شوند و کویل‌های کندانسور از نظر نشتی، خوردگی و گرفتگی بررسی خواهند شد.
همچنین فن‌های کندانسور باید بازبینی شوند و در فصول سرد سال ضد یخ و غلظت گلیکول دستگاه کنترل شود. با توجه به پیچیدگی مینی چیلر خانگی نسبت به سایر سیستم‌های تهویه، سرویس و تعمیر آن باید توسط افراد متخصص انجام شود و انجام منظم سرویس‌های دوره‌ای به جلوگیری از خسارات سنگین کمک می‌کند.
جمع‌بندی
مینی‌چیلرها دستگاه‌های کوچک و کارآمد برای سرمایش فضاهای مختلف هستند که با استفاده از سیکل تبرید، آب را خنک کرده و آن را به فن کویل‌ها یا سیستم‌های تهویه داخل ساختمان منتقل می‌کنند. این دستگاه‌ها به دلیل ابعاد کوچک، مصرف انرژی کمتر و امکان استفاده برای سرمایش و گرمایش در فصل‌های مختلف، محبوبیت زیادی دارند. از مزایای مهم آن می‌توان به صرفه‌جویی در هزینه نصب، استقلال دمایی برای هر واحد و عملکرد بهینه اشاره کرد.
